Cúp bóng đá châu Phi 2012

Cúp bóng đá châu Phi 2012
2012 Africa Cup of Nations ; Coupe d'Afrique des nations de football 2012 (tiếng Pháp); Copa Africana de Naciones 2012 (tiếng Tây Ban Nha); AFCON 2012; CAN 2012
	Logo Cúp bóng đá châu Phi 2012
Chi tiết giải đấu
Nước chủ nhà	Gabon; Guinea Xích Đạo
Thời gian	21 tháng 1 – 12 tháng 2
Số đội	16 (từ 1 liên đoàn)
Địa điểm thi đấu	4 (tại 4 thành phố chủ nhà)
Vị trí chung cuộc
Vô địch	Zambia (lần thứ 1)
Á quân	Bờ Biển Ngà
Hạng ba	Mali
Hạng tư	Ghana
Thống kê giải đấu
Số trận đấu	32
Số bàn thắng	76 (2,38 bàn/trận)
Số khán giả	456.332 (14.260 khán giả/trận)
Vua phá lưới	Manucho; Didier Drogba; Pierre-Emerick Aubameyang; Cheick Diabaté; Houssine Kharja; Christopher Katongo; Emmanuel Mayuka; (3 bàn)
Cầu thủ; xuất sắc nhất	Christopher Katongo
	← 2010 2013 → Cập nhật thống kê tính đến 12 tháng 2 năm 2012.

Cúp bóng đá châu Phi 2012 là Giải vô địch bóng đá châu Phi lần thứ 28, được tổ chức từ 21 tháng 1 đến 12 tháng 2 năm 2012 tại Gabon và Guinea Xích Đạo ^[1]. Số đội tham dự giải là 54. Vòng chung kết gồm 16 đội: hai đội đồng chủ nhà và 14 đội bóng vượt qua vòng loại. Đây là lần thứ 2 có hai quốc gia đồng đăng cai giải đấu này, lần trước là vào năm 2000 ở Ghana và Nigeria. Zambia lần đầu tiên giành chức vô địch châu lục sau khi vượt qua Bờ Biển Ngà trong trận chung kết ở loạt sút luân lưu với tỉ số 8–7 sau 120 phút thi đấu với không bàn thắng.

Việc lựa chọn chủ nhà

Việc lựa chọn chủ nhà được quyết định từ trước giải đấu 2010. Xem chi tiết tại: Cúp bóng đá châu Phi 2010.

Vòng loại

Vòng loại gồm 10 bảng 4 đội và một bảng 5 đội. Các đội đầu bảng và đội nhì bảng 5 đội vào vòng chung kết. Hai suất còn lại là hai đội nhì có thành tích tốt nhất.

Các đội vượt qua vòng loại

Quốc gia	Tư cách tham dự	Số lần dự VCK	Thành tích tốt nhất	Thứ hạng FIFA
Gabon	00Đồng chủ nhà	5	Tứ kết (1996)	77 (17)
Guinea Xích Đạo	01Đồng chủ nhà	1	Lần đầu tiên	151 (42)
Mali	10Nhất bảng A	7	Hạng nhì (1972)	67 (15)
Guinée	10Nhất bảng B	10	Hạng nhì (1976)	79 (18)
Zambia	10Nhất bảng C	15	Hạng nhì (1974, 1994)	79 (19)
Maroc	10Nhất bảng D	14	Vô địch (1976)	60 (11)
Sénégal	10Nhất bảng E	12	Hạng nhì (2002)	44 (6)
Burkina Faso	10Nhất bảng F	8	Hạng tư (1998)	62 (13)
Niger	10Nhất bảng G	1	Lần đầu tiên	98 (24)
Bờ Biển Ngà	10Nhất bảng H	19	Vô địch (1992)	16 (1)
Ghana	10Nhất bảng I	18	Vô địch (1963, 1965, 1978, 1982)	29 (2)
Angola	10Nhất bảng J	6	Tứ kết (2008, 2010)	84 (20)
Botswana	10Nhất bảng K	1	Lần đầu tiên	96 (23)
Tunisia	10Nhì bảng K	15	Vô địch (2004)	60 (11)
Libya	10Nhì bảng thành tích cao	3	Hạng nhì (1982)	63 (14)
Sudan	10Nhì bảng thành tích cao	8	Vô địch (1970)	112 (27)

Địa điểm

Trận khai mạc, một trận bán kết và trận tranh giải ba thi đấu ở Guinea Xích Đạo, trong khi đó trận bán kết còn lại và trận chung kết tổ chức ở Gabon.^[2]

Malabo, Guinea Xích Đạo		Franceville, Gabon
Bata, Guinea Xích Đạo	Malabo Bata Libreville Franceville	Libreville, Gabon
Sân vận động Bata		Sân vận động Angondjé
Sức chứa: 37.500		Sức chứa: 40.000

Sân vận động Malabo		Sân vận động Franceville
Sức chứa: 15.250		Sức chứa: 35.000

Trọng tài

Dưới đây là danh sách các trọng tài điều khiển các trận đấu của Cúp bóng đá châu Phi.^[3]

Trọng tài chính	Trợ lý trọng tài
Mohamed Benouza Djamel Haimoudi Néant Alioum Noumandiez Doue Gehad Grisha Eric Otogo-Castane Bakary Gassama Hamada Nampiandraza Koman Coulibaly Ali Lemghaifry Rajindraparsad Seechurn Bouchaïb El Ahrach Badara Diatta Eddy Maillet Daniel Bennett Khalid Abdel Rahman Slim Jedidi Janny Sikazwe	Albdelhak Etchiali Jean-Claude Birumushahu Evarist Menkouande Yanoussa Moussa Richard Bouende-Malonga Songuifolo Yeo Angesom Ogbamariam Theophile Vinga Aboubacar Doumbouya Marwa Range Moffat Champiti Balla Diarra Balkrishna Bootun Redouane Achik David Shaanika Peter Edibe Felicien Kabanda Djibril Camara Jason Damoo Zakhele Siwela Bechir Hassani

Cầu thủ tham dự

Lễ bốc thăm

Lễ bốc thăm cho vòng chung kết diễn ra ngày 29 tháng 10 năm 2011 tại Trung tâm hội nghị Sipopo ở Malabo, Guinea Xích Đạo.^[4] Lễ bốc thăm có sự tham dự của tổng thống hai nước đồng chủ nhà, Ali Bongo của Gabon và Teodoro Obiang Nguema của Guinea Xích Đạo.^[5] 16 đội tham dự được chia thành bốn bảng. Hai đội đứng đầu bảng lọt vào tứ kết.

Đồng chủ nhà được mặc định xếp vào nhóm 1. 14 đội bóng còn lại xếp hạng dựa trên thành tích của 3 giải gần đây nhất là 2006, 2008 và 2010 ^[6], với cách tính điểm như sau:

Vòng đấu	Điểm
Vô địch	7
Hạng nhì	5
Bán kết	3
Tứ kết	2
Vòng bảng	1

Giải đấu càng gần thì có trọng số càng cao.

2010: điểm nhân 3
2008: điểm nhân 2
2006: điểm nhân 1

Dựa vào đó các đội được chia vào 4 nhóm, mỗi bảng gồm 4 đội ở 4 nhóm.

Nhóm 1	Nhóm 2	Nhóm 3	Nhóm 4
Guinea Xích Đạo (bảng A) Gabon (bảng C) Ghana (22 điểm) Bờ Biển Ngà (17 điểm)	Angola (11 điểm) Tunisia (9 điểm) Zambia (9 điểm) Guinée (6 điểm)	Mali (5 điểm) Sénégal (5 điểm) Maroc (3 điểm) Burkina Faso (3 điểm)	Sudan (2 điểm) Libya (1 điểm) Botswana (0 điểm) Niger (0 điểm)

Kết quả giải đấu

Thời gian tính theo giờ địa phương (UTC+1)

Thể thức xếp hạng

Nếu hai hay nhiều đội cùng điểm với nhau khi kết thúc vòng đấu bảng, các tiêu chí để xếp hạng theo thứ tự như sau:

Thành tích đối đầu trực tiếp giữa các đội
Hiệu số bàn thắng thua khi đối đầu trực tiếp
Bàn thắng ghi được khi đối đầu trực tiếp
Hiệu số bàn thắng thua trong bảng đấu
Bàn thắng ghi được trong bảng đấu
Ban tổ chức bốc thăm

Bảng A

Đội	Pld	W	D	L	GF	GA	GD	Pts
Zambia	3	2	1	0	5	3	+2	7
Guinea Xích Đạo	3	2	0	1	3	2	+1	6
Libya	3	1	1	1	4	4	0	4
Sénégal	3	0	0	3	3	6	−3	0


21 tháng 1 năm 2012
Guinea Xích Đạo	1–0	Libya	Sân vận động Bata, Bata
Sénégal	1–2	Zambia	Sân vận động Bata, Bata
25 tháng 1 năm 2012
Libya	2–2	Zambia	Sân vận động Bata, Bata
Guinea Xích Đạo	2–1	Sénégal	Sân vận động Bata, Bata
29 tháng 1 năm 2012
Guinea Xích Đạo	0–1	Zambia	Sân vận động Malabo, Malabo
Libya	2–1	Sénégal	Sân vận động Bata, Bata

Bảng B

Đội	Pld	W	D	L	GF	GA	GD	Pts
Bờ Biển Ngà	3	3	0	0	5	0	+5	9
Sudan	3	1	1	1	4	4	0	4
Angola	3	1	1	1	4	5	−1	4
Burkina Faso	3	0	0	3	2	6	−4	0


22 tháng 1 năm 2012
Bờ Biển Ngà	1–0	Sudan	Sân vận động Malabo, Malabo
Burkina Faso	1–2	Angola	Sân vận động Malabo, Malabo
26 tháng 1 năm 2012
Sudan	2–2	Angola	Sân vận động Malabo, Malabo
Bờ Biển Ngà	2–0	Burkina Faso	Sân vận động Malabo, Malabo
30 tháng 1 năm 2012
Sudan	2–1	Burkina Faso	Sân vận động Bata, Bata
Bờ Biển Ngà	2–0	Angola	Sân vận động Malabo, Malabo

Bảng C

Đội	Pld	W	L	GF	GA	GD	Pts
Gabon	3	3	0	6	2	+4	9
Tunisia	3	2	1	4	3	+1	6
Maroc	3	1	2	4	5	−1	3
Niger	3	0	3	1	5	−4	0


23 tháng 1 năm 2012
Gabon	2–0	Niger	Sân vận động Angondjé, Libreville
Maroc	1–2	Tunisia	Sân vận động Angondjé, Libreville
27 tháng 1 năm 2012
Niger	1–2	Tunisia	Sân vận động Angondjé, Libreville
Gabon	3–2	Maroc	Sân vận động Angondjé, Libreville
31 tháng 1 năm 2012
Gabon	1–0	Tunisia	Sân vận động Franceville, Franceville
Niger	0–1	Maroc	Sân vận động Angondjé, Libreville

Bảng D

Đội	Pld	W	D	L	GF	GA	GD	Pts
Ghana	3	2	1	0	4	1	+3	7
Mali	3	2	0	1	3	3	0	6
Guinée	3	1	1	1	7	3	+4	4
Botswana	3	0	0	3	2	9	−7	0


24 tháng 1 năm 2012
Ghana	1–0	Botswana	Sân vận động Franceville, Franceville
Mali	1–0	Guinée	Sân vận động Franceville, Franceville
28 tháng 1 năm 2012
Botswana	1–6	Guinée	Sân vận động Franceville, Franceville
Ghana	2–0	Mali	Sân vận động Franceville, Franceville
1 tháng 2 năm 2012
Botswana	1–2	Mali	Sân vận động Angondjé, Libreville
Ghana	1–1	Guinée	Sân vận động Franceville, Franceville

Vòng đấu loại trực tiếp

Tứ kết		Bán kết		Chung kết

4 tháng 2 – Bata

Zambia	3
		8 tháng 2 – Bata
Sudan	0
		Zambia	1
5 tháng 2 – Franceville
		Ghana	0
Ghana (h.p.)	2
				12 tháng 2 – Libreville
Tunisia	1
				Zambia (ph.đ.)	0 (8)
5 tháng 2 – Libreville
				Bờ Biển Ngà	0 (7)
Gabon	1 (4)
		8 tháng 2 – Libreville
Mali (ph.đ.)	1 (5)
		Mali	0
4 tháng 2 – Malabo
		Bờ Biển Ngà	1	Tranh hạng ba
Bờ Biển Ngà	3
				11 tháng 2 – Malabo
Guinea Xích Đạo	0
				Ghana	0

				Mali	2

Tứ kết

4 tháng 2 năm 2012

17:00

Zambia	3–0	Sudan
Sunzu 15' C. Katongo 66' Chamanga 86'	Chi tiết

Sân vận động Bata, Bata

Khán giả: 200^[7]

Trọng tài: Bakary Gassama (Gambia)

4 tháng 2 năm 2012

20:00

Bờ Biển Ngà	3–0	Guinea Xích Đạo
Drogba 35', 69' Y. Touré 81'	Chi tiết

Sân vận động Malabo, Malabo

Khán giả: 12.500^[7]

Trọng tài: Eddy Maillet (Seychelles)

5 tháng 2 năm 2012

17:00

Gabon	1–1 (s.h.p.)	Mali
Mouloungui 54'	Chi tiết	Diabaté 85'
Loạt sút luân lưu
Poko Mbanangoyé Mouloungui Aubameyang Manga	4–5	Diabaté Yatabaré Kanté B. Traoré Se. Keita

Sân vận động Angondjé, Libreville

Khán giả: 30.000^[7]

Trọng tài: Djamel Haimoudi (Algérie)

5 tháng 2 năm 2012

20:00

Ghana	2–1 (s.h.p.)	Tunisia
John Mensah 9' A. Ayew 100'	Chi tiết	Khelifa 41'

Sân vận động Franceville, Franceville

Khán giả: 8.000^[7]

Trọng tài: Néant Alioum (Cameroon)

Bán kết

8 tháng 2 năm 2012

17:00

Zambia	1–0	Ghana
Mayuka 78'	Chi tiết

Sân vận động Bata, Bata

Khán giả: 12.000^[7]

Trọng tài: Mohamed Benouza (Algéria)

8 tháng 2 năm 2012

20:00

Mali	0–1	Bờ Biển Ngà
	Chi tiết	Gervinho 45'

Sân vận động Angondjé, Libreville

Khán giả: 32.000^[7]

Trọng tài: Daniel Bennett (Nam Phi)

Tranh hạng ba

11 tháng 2 năm 2012

20:00

Ghana	0–2	Mali
	Chi tiết	Diabaté 23', 80'

Sân vận động Malabo, Malabo

Khán giả: 15.000^[7]

Trọng tài: Gehad Grisha (Ai Cập)

Chung kết

12 tháng 2 năm 2012

20:30

Zambia	0–0 (s.h.p.)	Bờ Biển Ngà
	Chi tiết

Sân vận động Angondjé, Libreville

Trọng tài: Badara Diatta (Sénégal)

		Luân lưu 11m
	C. Katongo Mayuka Chansa F. Katongo Mweene Sinkala Chisamba Kalaba Sunzu	8–7	Tioté Bony Bamba Gradel Drogba Tiéné Ya Konan K. Touré Gervinho

Vô địch Cúp bóng đá châu Phi 2012

Zambia
Lần thứ nhất

Giải thưởng

Cầu thủ xuất sắc nhất: Christopher Katongo
Vua phá lưới: Emmanuel Mayuka
Cầu thủ tiêu biểu nhất: Jean-Jacques Gosso
Đội đoạt giải phong cách: Bờ Biển Ngà^[8]

Đội hình tiêu biểu

Thủ môn

Kennedy Mweene

Hậu vệ

Tiền vệ

Tiền đạo

Đội hình dự bị

Danh sách cầu thủ ghi bàn

3 bàn

2 bàn

1 bàn

phản lưới nhà

Bakary Koné (trong trận gặp Bờ Biển Ngà)

Linh vật

Linh vật của giải đấu có tên Gaguie. Đây là một con gorilla mặc quần áo màu xanh lá cây, trắng và xanh nước biển, là màu cờ của hai nước đồng chủ nhà. Linh vật được công bố ngày 16 tháng 9 năm 2011 tại thủ đô Libreville của Gabon.

Số liệu thống kê thành tích thi đấu

Vt	Đội tuyển	St	T	H	B	Bt	Bb	Hs	Đ
1	Zambia	6	4	2	0	9	3	+6	14
2	Bờ Biển Ngà	6	5	1	0	9	0	+9	16
3	Mali	6	3	1	2	6	5	+1	10
4	Ghana	6	3	1	2	6	5	+1	10
Bị loại ở tứ kết
5	Gabon	4	3	1	0	7	3	+4	10
6	Tunisia	4	2	0	2	5	5	0	6
7	Guinea Xích Đạo	4	2	0	2	3	5	−2	6
8	Sudan	4	1	1	2	4	7	−3	4
Bị loại ở vòng bảng
9	Guinée	3	1	1	1	7	3	+4	4
10	Libya	3	1	1	1	4	4	0	4
11	Angola	3	1	1	1	4	5	−1	4
12	Maroc	3	1	0	2	4	5	−1	3
13	Sénégal	3	0	0	3	3	6	−3	0
14	Burkina Faso	3	0	0	3	2	6	−4	0
15	Niger	3	0	0	3	1	5	−4	0
16	Botswana	3	0	0	3	2	9	−7	0

Chú thích

^ “Angola to host 2010 Nations Cup”. BBC Sport. ngày 4 tháng 9 năm 2006. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 3 năm 2007. Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2012. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp) (tiếng Anh)
^ “Gabon: Libreville et Malabo s'accordent pour la CAN 2012” [Gabon: Libreville và Malabo thoả thuận về CAN 2012]. Gaboneco (bằng tiếng Pháp). ngày 5 tháng 1 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2010.
^ “Referees”. CAF Online. Confederation of African Football. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2012.
^ “Official Draw for the Orange CAN 2012 fixed for ngày 29 tháng 10 năm 2011”. cafonline.com. Confederation of African Football. ngày 26 tháng 6 năm 2011.
^ “2012 Africa Cup of Nations draw conducted”. cafonline.com. Confederation of African Football. ngày 29 tháng 10 năm 2011.
^ “Orange CAN 2012 Official Draw 29 Oct 2011 – Procedures” (PDF). cafonline.com. Confederation of African Football. ngày 12 tháng 10 năm 2011.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g “2012 African Nations Cup Fixtures and Results”. ESPN Soccernet. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 1 năm 2012. Truy cập 24 Janjuary 2012. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |access-date= (trợ giúp)
^ “Orange CAN 2012 Awards Orange CAN 2012 Awards”. cafonline.com. ngày 12 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2012.
^ “Orange CAN 2012 Best XI”. cafonline.com. ngày 12 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2012.

Liên kết ngoài

Thông tin trên trang chủ Liên đoàn bóng đá châu Phi

[1] “Angola to host 2010 Nations Cup”. BBC Sport. ngày 4 tháng 9 năm 2006. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 3 năm 2007. Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2012. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp) (tiếng Anh)

[2] “Gabon: Libreville et Malabo s'accordent pour la CAN 2012” [Gabon: Libreville và Malabo thoả thuận về CAN 2012]. Gaboneco (bằng tiếng Pháp). ngày 5 tháng 1 năm 2010. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2010.

[3] “Referees”. CAF Online. Confederation of African Football. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2012.

[4] “Official Draw for the Orange CAN 2012 fixed for ngày 29 tháng 10 năm 2011”. cafonline.com. Confederation of African Football. ngày 26 tháng 6 năm 2011.

[5] “2012 Africa Cup of Nations draw conducted”. cafonline.com. Confederation of African Football. ngày 29 tháng 10 năm 2011.

[6] “Orange CAN 2012 Official Draw 29 Oct 2011 – Procedures” (PDF). cafonline.com. Confederation of African Football. ngày 12 tháng 10 năm 2011.

[espn_2012_afcon-7] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g “2012 African Nations Cup Fixtures and Results”. ESPN Soccernet. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 1 năm 2012. Truy cập 24 Janjuary 2012. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |access-date= (trợ giúp)

[8] “Orange CAN 2012 Awards Orange CAN 2012 Awards”. cafonline.com. ngày 12 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2012.

[9] “Orange CAN 2012 Best XI”. cafonline.com. ngày 12 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

x t s Cúp bóng đá châu Phi
Mùa giải	Sudan 1957 Cộng hòa Ả Rập Thống nhất 1959 Ethiopia 1962 Ghana 1963 Tunisia 1965 Ethiopia 1968 Sudan 1970 Cameroon 1972 Ai Cập 1974 Ethiopia 1976 Ghana 1978 Nigeria 1980 Libya 1982 Bờ Biển Ngà 1984 Ai Cập 1986 Maroc 1988 Algérie 1990 Senegal 1992 Tunisia 1994 Nam Phi 1996 Burkina Faso 1998 Ghana/Nigeria 2000 Mali 2002 Tunisia 2004 Ai Cập 2006 Ghana 2008 Angola 2010 Gabon/Guinea Xích Đạo 2012 Nam Phi 2013 Guinea Xích Đạo 2015 Gabon 2017 Ai Cập 2019 Cameroon 2021^† Bờ Biển Ngà 2023 TBD 2025
Vòng loại	1957 1959 1962 1963 1965 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2013 2015 2017 2019 2021 2023
Chung kết	1957 1959 1962 1963 1965 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2013 2015 2017 2019 2021
Đội hình	1957 1959 1962 1963 1965 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2013 2015 2017 2019 2021
Thống kê	Thống kê và kỉ lục
Vòng loại không được tổ chức trong các năm 1957 và 1959 do các đội tham dự đều là khách mời. ^† Được tổ chức vào năm 2022 do đại dịch COVID-19