Thủ Dầu Một là một địa danh tại miền Nam Việt Nam. Trong lịch sử, địa danh này được sử dụng cho nhiều đơn vị hành chính khác nhau. Hiện tại, địa danh này được dùng chính thức để chỉ đến phường Thủ Dầu Một, một đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.

Trước đây cũng có những tác giả cho rằng tên Thủ Dầu Một có nguồn gốc từ tiếng Campuchia. Nhưng phần đông tác giả khác đều nghĩ Thủ Dầu Một là một cụm từ tiếng Việt được hình thành từ sự kết hợp giữa hai thành tố Thủ (守) (có nghĩa là giữ) Dầu Một (油蔑) là tên đất, được cấu tạo theo cách Tên một loài thảo mộc đồng thời là từ chỉ số lượng. Theo truyền khẩu vì đồn binh canh giữ tại huyện lỵ Bình An nằm trên ngọn đồi có cây dầu lớn người ta quen gọi là Thủ Dầu Miệt, trong đó Thủ là "giữ", còn "miệt" là vùng đất (giống như miệt xứ) nên tên gọi Thủ Dầu Một ra đời.^[1]

• Lịch sử hành chính Thành phố Hồ Chí Minh