Lifestyle Khazanah Profil Baru Dram Lists Ensiklopedia
Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education





  2. Ensiklopedia
  3. Nội chiến Syria – Wikipedia tiếng Việt
Nội chiến Syria – Wikipedia tiếng Việt
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
(Đổi hướng từ Nổi dậy ở Syria 2011)
Nội chiến Syria
Một phần của Cách mạng Syria, Mùa xuân Ả Rập, Mùa đông Ả Rập, Mùa xuân Ả Rập lần thứ hai, Chiến tranh Iraq (2013–2017), Chiến tranh chống Nhà nước Hồi giáo, Chiến tranh chống khủng bố, xung đột Kurd – Thổ Nhĩ Kỳ, xung đột Ả Rập – Israel, xung đột ủy nhiệm Iran – Thổ Nhĩ Kỳ, xung đột ủy nhiệm Iran – Israel, xung đột ủy nhiệm Iran – Ả Rập Xê Út, xung đột ngoại giao Qatar – Ả Rập Xê Út và các cuộc chiến ủy nhiệm Nga – Hoa Kỳ

Tình hình chiến sự tính đến 21:00 AST ngày 9 tháng 5 năm 2025
Chính phủ chuyển tiếp Syria:

     Lực lượng Vũ trang Syria[a]

  Quân đội Syria Tự do và quân chiếm đóng Hoa Kỳ[b]



     Lực lượng Druze tại tỉnh Suwayda[8]
Chiếm đóng nước ngoài:

     Quân chiếm đóng và xâm nhập của Israel[d]      Quân chiếm đóng Nga[e] và các lực lượng nổi loạn Assad[12][13][14]

(danh sách phe phái đầy đủ, bản đồ chi tiết)
Thời gianTháng 3 năm 2011 (2011-03)[f] – hiện tại[g]
(14 năm và 9 tháng)
Địa điểm
Syria (lan vào các nước láng giềng, đặc biệt là Iraq và Liban)
Tình trạng Đang diễn ra
Tham chiến
Danh sách phe phái đầy đủ
Thương vong và tổn thất
Tổng số người chết
656.493+[23][24]
Thường dân thiệt mạng
219.223–306.887+[h][27][28]
Người di tản

Nội chiến Syria là một cuộc nội chiến đang diễn ra ở Syria bắt nguồn từ Cách mạng Syria vào tháng 3 năm 2011 khi hàng loạt các cuộc biểu tình phản đối Bashar al-Assad nổ ra như một phần của Mùa xuân Ả Rập.[30][31] Sự đàn áp vũ lực của chế độ Assad châm ngòi cuộc nội chiến, đạt tới đỉnh điểm là sự sụp đổ của chế độ Assad vào tháng 12 năm 2024. Từ ngày 12 tháng 3 năm 2025, các lực lượng cách mạng hợp nhất thành Chính phủ chuyển tiếp Syria.

Khoảng 2,6 triệu người Syria đã rời bỏ nước mình và khoảng 4 triệu người đã phải rời bỏ nơi cư trú của mình.[32] Theo các tường thuật của UNICEF trong số những người tỵ nạn có tới 1 triệu trẻ em.[33] Cuộc khủng hoàng người di cư Syria đã tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo mới tại châu Âu. Nghiêm trọng hơn, các tổ chức khủng bố lợi dụng trà trộn vào dòng người di cư để tới khủng bố Châu Âu. Những nguy cơ về an ninh đe dọa làm vỡ kế hoạch nhất thể hóa Châu Âu khi khiến nhiều đảng dân tộc cực đoan, thậm chí phát-xít có tiếng nói lớn hơn trong chính quyền,[34] một số quốc gia như Anh còn có kế hoạch rời khỏi Liên minh châu Âu. Hiện tại, Anh đã và đang gặp phải một số vấn đề chính trị về việc liệu có rời khỏi Liên minh châu Âu sau cuộc trưng cầu dân ý mà đa số người dân đồng ý rời khỏi vào tháng 6 năm 2016.

Bối cảnh

Bối cảnh chính trị

Nội chiến là hậu quả của Mùa xuân Ả Rập để lại và là 1 cuộc xung đột trong 1 phần của các cuộc xung đột trong Mùa đông Ả Rập. Nội chiến cũng là hậu quả do các nổi loạn và biểu tình trong đất nước, kèm thêm sự chia rẽ về tôn giáo và sắc tộc tại Syria (Theo thống kê trên Syria thì có: người Syria chiếm 50%, Alawite 15%, Kurd 10%, Levantine 10%, 15% khác (bao gồm Druze, Ismaili, Imami, Assyrian, Turkmen, Armenia) - Tôn giáo: Hồi giáo 87% (chính thức; bao gồm Sunni 74% và Alawi, Ismaili, và Shia 13%), Cơ đốc giáo 10% (chủ yếu của các nhà thờ Cơ đốc giáo phương Đông - có thể nhỏ hơn do người theo đạo Cơ đốc chạy trốn khỏi đất nước), Druze 3% và Do Thái (số ít còn lại ở Damascus và Aleppo).

Nền kinh tế xã hội

Sự bất bình đẳng trong việc buôn bán tăng khi các chính sách thị trường tự do được Hafez al-Assad khởi xướng trong những năm cuối nhiệm kỳ của ông và sự bất bình đẳng bắt đầu gia tăng nhanh chóng khi mà Bashar al-Assad lên nắm quyền. Chính sách có trọng tâm là lĩnh vực dịch vụ, các chính sách này đã mang lại lợi ích cho một bộ phận thiểu số dân số của Syria, chủ yếu là những người có quan hệ với chính phủ và các thành viên của tầng lớp thương nhân Sunni ở Damascus và Aleppo.

Năm 2010, GDP bình quân đầu người danh nghĩa của Syria chỉ là 2.834 đô la Mỹ, tương đương với các nước đang hoặc kém phát triển châu Phi cận Sahara như Nigeria và thấp hơn nhiều so với các nước láng giềng như Liban, với tốc độ tăng trưởng hàng năm là 3,39%, thấp hơn hầu hết các nước đang phát triển khác.

Syria cũng phải đối mặt với tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên đặc biệt cao. Khi bắt đầu chiến tranh, sự bất mãn chống lại chính phủ diễn ra một cách mạnh mẽ nhất ở các khu vực nghèo nàn của Syria, chủ yếu là ở những người theo Hồi giáo Sunni bảo thủ. Những thành phố này bao gồm nhiều người nghèo, chẳng hạn như Dara'a và Homs bao gồm các quận nghèo hơn của các thành phố lớn.

Hạn hán

Điều này trùng hợp với khi mà đợt hạn hán khốc liệt nhất từng được ghi nhận ở Syria, kéo dài từ năm 2006 đến năm 2011 và dẫn đến mất mùa và thiếu hụt số lượng nông sản trên diện rộng, đẩy giá lương thực tăng cao và sự di cư ồ ạt của các gia đình nông dân đến các trung tâm thành thị, gây sức ép nặng nề lên các thành thị. Cuộc di cư này đã làm căng thẳng và sức nặng lên cơ sở hạ tầng vốn đã bị gánh nặng đè lên bởi dòng chảy chạy nạn của khoảng 1,5 triệu người tị nạn từ Chiến tranh Iraq. Cuộc hạn hán có thể liên quan đến sự nóng lên toàn cầu do mà là kết quả do con người gây ra. Việc cung cấp đủ nước tiếp tục là một vấn đề trong cuộc nội chiến đang diễn ra và nó thường là mục tiêu của các hành động quân sự.

Quyền con người

Các tổ chức nhân quyền quốc tế từ lâu đã lên án tình hình nhân quyền tại Syria.[35] Trước các cuộc biểu tình, quyền tự do ngôn luận, tự do hội họp và tự do lâp hội bị hạn chế nghiêm trọng.[36] Từ năm 1963 đến 2011, chính phủ duy trì tình trạng khẩn cấp và cấm tụ họp công cộng quá năm người.[37] Các lực lượng an ninh có toàn quyền bắt, tạm giam.[38] Mặc dù Mùa xuân Damascus vào năm 2000 tạo ra hy vọng rằng Bashar al-Assad sẽ dân chủ hóa Syria, al-Assad không thực hiện bất cứ cải cách nào. Năm 2010, chính phủ cấm phụ nữ mặc trang phục Hồi giáo (ví dụ như niqāb) tại các trường đại học và hơn một nghìn giáo viên tiểu học mặc niqab bị chuyển công tác sang làm việc hành chính.[39] Năm 2010, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đánh giá rằng Assad không thực sự cải thiện tình hình nhân quyền tại Syria kể từ khi lên nắm quyền.[40]

Diễn biến

Biểu tình, nội loạn, nổi dậy vũ trang (2011–2012)

Tháng 3 năm 2011, sự bất mãn quần chúng đối với chính phủ Ba'ath của Tổng thống Bashar al-Assad châm ngòi các cuộc biểu tình đòi dân chủ hóa trên khắp Syria, một phần của Mùa xuân Ả Rập tại Trung Đông và Bắc Phi.[41][42] Assad ra lệnh các lực lượng an ninh đàn áp dã man những cuộc biểu tình, làm cho hàng nghìn người thiệt mạng, bị bắt giữ, hầu hết là thường dân.[41][42] Cuộc cách mạng Syria biến thành một cuộc nổi dậy với sự hình thành của các lực lượng dân quân kháng chiến trên cả nước, sau cùng phát triển thành một cuộc nội chiến toàn diện vào năm 2012.[i]

Đỉnh điểm bạo lực, nước ngoài can thiệp (2012–2020)

Tình trạng bạo lực đạt đỉnh điểm trong giai đoạn 2012–2017 khi phiến quân và chính phủ tiến hành nhiều chiến dịch quân sự và bạo lực giáo phái, Hồi giáo chủ nghĩa gia tăng.[43][44] Các tổ chức quốc tế cáo buộc tất cả các bên — chính phủ Assad, Nhà nước Hồi giáo, các nhóm đối lập, Iran, Nga,[45] Thổ Nhĩ Kỳ[46] và liên quân Hoa Kỳ[47] — vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và thực hiện các cuộc thảm sát.[48] Cuộc nội chiến gây ra một cuộc khủng hoảng người tị nạn nghiêm trọng, hàng triệu người buộc phải tháo chạy đến Thổ Nhĩ Kỳ, Liban và Jordan;[49][50] một số lượng lớn người tị nạn đến những nước ngoài Trung Đông, đặc biệt là Đức, chấp nhận hơn nửa triệu người Syria từ năm 2011.[50] Nhiều nỗ lực đàm phán hòa bình đã được tiến hành từ năm 2011, bao gồm các cuộc đàm phán hòa bình tại Genève vào tháng 3 năm 2017 do Liên Hợp Quốc chủ trì, nhưng chiến sự tiếp diễn.[51]

  • Ngày 11/1/2013, các nhóm Hồi giáo, bao gồm cả Mặt trận al-Nusra, đã giành toàn quyền kiểm soát căn cứ không quân Taftanaz ở tỉnh Idlib, sau nhiều tuần giao tranh. Căn cứ không quân thường được quân đội Syria sử dụng để thực hiện các cuộc không kích bằng trực thăng và chuyển hàng tiếp tế. Phiến quân tuyên bố đã chiếm được trực thăng, xe tăng và nhiều bệ phóng tên lửa, trước khi buộc phải rút lui trước một cuộc phản công của chính phủ Ba'athist. Lãnh đạo của Mặt trận al-Nusra cho biết số lượng vũ khí mà họ lấy được là vô cùng lớn.
  • Ngày 14/2/2013, các chiến binh từ Mặt trận al-Nusra đã giành quyền kiểm soát Shadadeh, một thị trấn ở Tỉnh trưởng Al-Hasakah gần biên giới Iraq.
  • Ngày 20/2/2013, một quả bom ô tô đã phát nổ ở Damascus gần trụ sở Chi nhánh Khu vực Ba'ath Syria, giết chết ít nhất 53 người và hơn 235 người bị thương. Không nhóm nào nhận trách nhiệm.
  • Ngày 20/2/2013, FSA đưa ra tối hậu thư yêu cầu trong 48 giờ các nhóm phiến quân phải ngừng bắn.
  • Ngày 21/2/2013, FSA ở Quasar bắt đầu pháo kích vào các vị trí của Hezbollah ở Lebanon. Trước đó, Hezbollah đã pháo kích vào các ngôi làng gần Quasar từ bên trong Lebanon.
  • Ngày 2/3/2013, các cuộc đụng độ dữ dội giữa phiến quân và Quân đội Syria đã nổ ra ở thành phố Raqqa, với nhiều người được cho là đã thiệt mạng ở cả hai bên. Cùng ngày, quân đội Syria giành lại một số ngôi làng gần Aleppo.
  • Ngày 3/3/2013, phiến quân đã tràn vào nhà tù trung tâm của Raqqa, cho phép chúng giải thoát hàng trăm tù nhân, theo SOHR.
Thường dân bị thương đến một bệnh viện ở Aleppo, tháng 10 năm 2012
Nạn nhân của vụ tấn công hóa học Ghouta vào tháng 8 năm 2013
  • 24 tháng 11 năm 2015 Nga bắt đầu các hoạt động quân sự trên bộ tai Syria để trợ giúp chính quyền Assad chống lại nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) trong khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi 1 máy bay Su-24 của Nga khiến 1 phi công thiệt mạng, một sĩ quan cứu hộ bị phiến quân giết hại[52]
  • 26 tháng 11 năm 2015, Nga bắt đầu triển khai tên lửa phòng không S-400 khiến máy bay Thổ Nhĩ Kỳ không còn xâm phạm không phận Syria[53]
  • 15 tháng 3 năm 2016, Nga bắt đầu rút một phần lực lượng khỏi Syria[54]
  • 17 tháng 3, Tổng thống Nga Putin tuyên bố Nga chỉ cần vài giờ để tái triển khai lực lượng ở Syria[55]
  • 27 tháng 3 năm 2016, Quân đội Chính phủ Syria, Lực lượng vũ trang địa phương và các đơn vị tình nguyện, được sự yểm trợ của Không quân Nga, đã giải phóng hoàn toàn thành phố cổ Palmyra trên trung tâm của sa mạc Syria khỏi tay nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo[56][57][58][59]
Tình hình chiến sự tháng 8 năm 2016
Bản đồ các quốc gia xung quanh Syria (màu đỏ) có sự tham gia của quân đội
  Các quốc gia ủng hộ chính phủ Syria
  Các quốc gia ủng hộ quân nổi dậy Syria
  Các quốc gia bị chia rẽ trong sự ủng hộ của họ
  • Tháng 5/2016, lần đầu tiên Mỹ thừa nhận triển khai lực lượng mặt đất thường trực trên chiến trường Syria và trực tiếp tham gia chiến đấu.
  • Ngày 6/11/2016, liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu mở màn chiến dịch Raqqa, tấn công vào thành phố được coi là thủ đô của IS.
  • Vào giữa tháng 12, ISIL tung ra một cuộc tấn công vào Palmyra[60],cuối cùng kiểm soát hoàn toàn thành phố khi quân đội Syria rút lui.[61] ISIL bắt đầu tiến về phía tây từ Palmyra đến Căn cứ Không quân Quân sự Tiyas (còn gọi là căn cứ không quân Al-Taifor và T4) sau khi chiếm được thành phố[62].Các cuộc đụng độ tiếp tục quanh căn cứ không quân cho đến cuối tháng 12,[63] khi cuộc tấn công của ISIL đã bị đẩy lùi.[64]

Vào đầu tháng 1 năm 2017, ISIL đã rút lui khỏi các khu vực xung quanh sân bay.[65][66]

  • Vào ngày 2 tháng 3 năm 2017, quân đội Syria đã thành công trong việc thu hồi lại thành phố Palmyra sau khi Nhà nước HồI giáo ISIL rút khỏi thành phố.
  • Ngày 6/4/2017, Mỹ bắn 59 tên lửa nhắm vào các vị trí của quân đội chính phủ Syria. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đây là đòn đáp trả vụ tấn công vũ khí hóa học tại Khan Saykhun mà Washington cáo buộc do lực lượng của Tổng thống Assad tiến hành. Đây là lần đầu tiên quân đội Mỹ trực tiếp tấn công lực lượng chính phủ Syria.
  • Ngày 11/4/2017 Tổng thống Nga Vladimir Putin nói Moscow biết được những âm mưu làm giả hiện trường tấn công vũ khí hoá học để dẫn dụ Mỹ tiếp tục tiến hành không kích Syria. “Tôi đã nói với ông Mattarella rằng cuộc tấn công khiến tôi ngay lập tức nhớ tới năm 2003, khi đại diện Mỹ một mực khẳng định ở Hội đồng Bảo an rằng họ có thông tin về vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Iraq. Một chiến dịch quân sự hùng hậu được phát động ngay sau đó và hậu quả là một đất nước bị tàn phá. Chủ nghĩa khủng bố cũng từ đó gia tăng, điển hình là sự ra đời của phiến quân IS”, đài RT dẫn lời ông Putin.
  • Ngày 13/4/2017, Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ cho biết một cuộc không kích nhầm ở miền bắc Syria hôm 10/4 đã giết chết 18 binh sĩ của lực lượng đồng minh.
  • Cùng ngày quân đội Syria cáo buộc cuộc không kích trước đó của Mỹ và đồng minh nhằm vào IS đã làm rò rỉ một nguồn khí gas, gây phán tán chất độc khiến hàng trăm người thiệt mạng."Ấn tượng của chúng tôi là Mỹ 'liên kết' với những kẻ khủng bố", Tổng thống Assad nói với AFP trong cuộc phỏng vấn độc quyền. Ông cũng khẳng định vụ tấn công hóa học tại Syria hôm 4/4 là "bịa đặt 100%".
  • Ngày 20/4/2017 một quan chức quân sự cấp cao Israel nói với AP rằng cộng đồng tình báo nước này khẳng định các lãnh đạo quân đội Syria đã ra lệnh vụ tấn công ngày 4/4. Thậm chí, vị này nói tình báo Israel ước tính ông Syria vẫn sở hữu vũ khí hạt nhân với khối lượng từ “một đến ba tấn”.
  • Ngày 19/6/2017, tiêm kích F/A-18E/F Super Hornet của Mỹ bắn hạ cường kích Su-22 của quân đội chính phủ Syria.
  • Ngày 23/6/2017 Nga cho hay hai tàu chiến Admiral Essen và Admiral Grigorovich cùng tàu ngầm Krasnodar của Nga ở khu vực phía đông Địa Trung Hải đã phóng 6 quả tên lửa Kalibr vào các trung tâm chỉ huy và kho chứa vũ khí của Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở tỉnh Hama, Syria.
  • Ngày 23/08/2017, cuộc không kích của Nga nhằm vào Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria đã phá hủy khoảng 20 phương tiện trang bị vũ khí cỡ lớn và đạn pháo, tiêu diệt hơn 200 phiến quân.
  • Ngày 28/9/2017, các chiến binh IS đã mở cuộc tấn công vào lực lượng quân đội và dân quân ủng hộ chính phủ Syria khiến 58 người thiệt mạng.
  • Ngày 7/10/2017,2 tàu ngầm Kilo của Nga ở Địa Trung Hải phóng 10 tên lửa hành trình Kalibr phá hủy nhiều mục tiêu quan trọng của IS ở tỉnh Deir ez-Zor, Syria.
  • Ngày 31/12/2017,Ít nhất 7 máy bay chiến đấu của Nga bị phá hủy trong cuộc tấn công bằng cối của phiến quân vào căn cứ không quân Hmeymim ở Syria.Cụ thể gồm 4 cường kích Su-24, 2 tiêm kích Su-35S và một máy bay vận tải An-72. Một kho đạn bị phá hủy và 10 binh sĩ bị thương.
  • Ngày 24/2/2018 theo BBC, Hội đồng Bảo an đã thông qua một nghị quyết yêu cầu tất cả các lực lượng tại Syria ngừng bắn kéo dài 30 ngày áp dụng trên toàn Syria, bao gồm cả ở Đông Ghouta, tâm điểm các cuộc tấn công trong tuần qua. Tuy nhiên, các nhóm chiến binh IS, tổ chức al-Qaeda, Mặt trận al-Nursa và các chân rết của chúng không phải là đối tượng được hưởng lệnh ngừng bắn. Lệnh ngừng bắn nhằm mở đường cho các hoạt động cứu trợ nhân đạo sẽ được thực thi ngay và không bị trì hoãn.
  • Ngày 22/4/2018 trong một báo cáo mật, một ủy ban của Liên Hợp Quốc đã kết luận rằng Triều Tiên đang cố che đậy hoạt động giúp đỡ của nước này với cơ quan trực thuộc chính phủ Syria chịu trách nhiệm sản xuất vũ khí hóa học và tên lửa tiên tiến. Trong khi Triều Tiên đã bị Mỹ xiết chặt cấm vận đến mức tối đa.
  • Ngày 8/4/2018, một vụ tấn công được cho là sử dụng vũ khí hóa học xảy ra tại Đông Ghouta, ngoại ô thủ đô Damascus của Syria, khiến 42 người thiệt mạng. Mỹ và phương Tây cáo buộc lực lượng chính phủ Syria đứng sau vụ tấn công vào khu vực nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng nổi dậy do Mỹ hậu thuẫn.
  • Ngày 13/4/2018, liên quân Mỹ - Anh - Pháp ồ ạt không kích Syria bằng 105 tên lửa các loại. Washington tuyên bố cuộc tấn công nhắm vào các vị trí có liên quan tới vụ tấn công hóa học ở Đông Ghouta, gồm các cơ sở sản xuất và lưu trữ vũ khí hóa học. Phương Tây tuyên bố chiến dịch thành công khi phá hủy hoàn toàn các mục tiêu. Trong khi đó, Syria cho biết họ bắn hạ 13 trong tổng số 105 tên lửa của liên quân.
  • Nga cáo buộc các tổ chức thân Mỹ dàn dựng giả các cuộc tấn công hoá học (4/2018-8/2018)
  • Ngày 16/4/2018, đặc phái viên Nga tại OPCW Alexander Shulgin ra thông cáo tố Mũ Bảo hiểm Trắng dùng ngân quỹ của Mỹ để dàn dựng vụ tấn công vũ khí hóa học tại Đông Ghouta.
  • Ngày 4/5/2018, theo đài CBS của Mỹ, Bộ Ngoại giao nước này đang xem xét việc ngừng cung cấp tài chính cho tổ chức Mũ Bảo hiểm Trắng. Theo giới chuyên gia, việc Mỹ xem xét lại việc cung cấp tài chính cho Mũ Bảo hiểm Trắng nảy sinh từ sau khi nhóm này tung ra một video về một vụ tấn công hóa học bị cáo buộc ở thị trấn Douma ngày 7/4, khiến liên quân Mỹ, Anh, Pháp không kích nhằm vào chính quyền Tổng thống Syria Assad.
  • Sau đó, ngày 28/8/2018, Nga thông tin đến toàn thế giới cho biết "Tổ chức mũ bảo hiểm trắng" vận chuyển hai xe tải đã chở một lượng lớn chất độc hóa học từ ngôi làng Afs đến thành phố Saraqib để chuẩn bị dàn dựng một vụ tấn công hóa học rồi sau đó đỗ lỗi cho Chính phủ Syria đã dùng chất độc sát hại người dân. Niềm tin vào tổ chức này sụp đổ.
  • Ngày 17/9/2018, một máy bay Il-20 của Nga chở theo 15 người biến mất khỏi màn hình radar tại địa điểm gần căn cứ không quân Hmeymim ở Syria. Bộ Quốc phòng Nga cho biết hệ thống phòng không S-200 từ thời Liên Xô của Syria đã nhầm lẫn bắn rơi máy bay này trong lúc đối đầu với 4 chiến đấu cơ của Israel. Moscow khẳng định Israel đã cố tình dùng máy bay Nga làm lá chắn và quy trách nhiệm cho Israel trong vụ việc. Sau đó Nga đường đường chính chính đem hệ thống phòng thủ S300 đến triển khai ở Syria để củng cố hệ thống phòng thủ của nước này.
  • Ngày 19/12/2018, Tổng thống Trump tuyên bố "đã đánh bại IS ở Syria" và cho biết tất cả quân đội Mỹ ở Syria "sẽ quay trở lại và họ sẽ quay trở lại ngay lập tức".
  • Ngày 7/1/2019, tổng thống đã sửa đổi "ngay lập tức" thành "rời đi với tốc độ thích hợp trong khi đồng thời tiếp tục chiến đấu với IS".

Vào cuối thập niên 2020, ước tính 470.000–610.000 người đã thiệt mạng trong Nội chiến Syria, là xung đột tử vong cao thứ hai vào thế kỷ 21, sau Nội chiến Congo thứ hai.[67]

Bế tắc, xung đột đóng băng (2020–2024)

Sau thỏa thuận đình chiến Idlib vào tháng 3 năm 2020, chiến sự tiền tuyến giữa chính phủ Syria và các nhóm đối lập hầu hết đã lắng xuống. Năm 2021, chính phủ Assad kiểm soát khoảng hai phần ba lãnh thổ của Syria và đang củng cố quyền lực.[68] Tuy nhiên, các cuộc xung đột thường xuyên xảy ra giữa các phe phái ở phía tây bắc Syria và các cuộc biểu tình quy mô lớn nổ ra ở phía nam và lan rộng trên cả nước trước thực trạng độc tài và tình hình kinh tế. Các cuộc biểu tình năm 2023 có nhiều điểm tương đồng với các cuộc biểu tình năm 2011 trước nội chiến.[69][70][71][72][73]

Chế độ Assad sụp đổ, chính phủ chuyển tiếp (2024 – hiện tại)

Ngày 27 tháng 11 năm 2024, một liên minh đối lập gọi là Bộ Tư lệnh tác chiến quân sự,[74] do Hay'at Tahrir al-Sham lãnh đạo, tiến hành một chiến dịch tấn công[75] Lục quân Syria và những lực lượng chính phủ khác tại các tỉnh Aleppo, Idlib, Hama và Homs.[76] Sau đó, Phòng Tác chiến phía Nam, Các lực lượng Dân chủ Syria và Quân đội Syria Tự do tiến hành tấn công, chiếm lãnh thổ chính phủ Syria ở phía nam và phía đông.[77][78][79][80] Ngày 29 tháng 11, các lực lượng phiến quân tiến vào Aleppo khi Lục quân Syria thất thủ trên cả nước.[81] Ngày 7 tháng 12, các lực lượng phiến quân tiến vào Damascus. Bashar al-Assad rời khỏi thủ đô vào ngày 8 tháng 12.[82] Lục quân Syria xác nhận Assad đã tháo chạy ra nước ngoài,[83][84][85] dẫn tới chế độ Assad sụp đổ và chấm dứt hơn 60 năm cai trị của gia tộc Assad.[86][87][88][89][90] Assad và gia đình đến Moskva và được cấp quy chế tị nạn.[83][91][92][93]

Phản ứng

Vào giai đoạn đầu của cuộc nội chiến, Liên đoàn Ả Rập, Liên minh châu Âu, Liên Hợp Quốc[94] và nhiều nước phương Tây nhanh chóng lên án hành vi đàn áp biểu tình của chính phủ Syria và bày tỏ ủng hộ quyền tự do ngôn luận của người biểu tình.[95] Ban đầu, nhiều nước Trung Đông ủng hộ Assad, nhưng chuyển sang thái độ cân bằng, chỉ trích cả hai bên khi số người thiệt mạng tăng cao. Liên đoàn Ả Rập và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo đình chỉ tư cách thành viên của Syria. Nga và Trung Quốc phủ quyết các nghị quyết Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc áp lệnh trừng phạt đối với Syria do phương Tây đề xuất vào năm 2011 và năm 2012.[96]

Xem thêm

Ghi chú

  1. ^ Bao gồm cựu binh lính của Tahrir al-Sham và Quân đội Syria Tự do
  2. ^      Quân đội Syria Tự do và quân Hoa Kỳ quản lý căn cứ quân sự Al-Tanf.[1]
  3. ^ Includes former Syrian National Army factions.[3] Although the SNA as a coalition was disbanded at the Syrian Revolution Victory Conference,[4] its affiliated armed groups still fighting with the SDF. The Syrian Ministry of Defense is integrating forces that were previously part of the Syrian Interim Government.[5][6]
  4. ^ Israel chiếm đóng Cao nguyên Golan kể từ Chiến tranh Sáu Ngày năm 1967, nhưng không được Liên Hợp Quốc hoặc bất cứ quốc gia thành viên nào công nhận, ngoại trừ Israel và Hoa Kỳ. Israel xâm nhập Syria vào ngày 8 tháng 12 trong giai đoạn Damascus thất thủ, lợi dụng khoảng trống quyền lực sau khi chế độ Assad sụp đổ để chiếm thêm vài trăm dặm vuông lãnh thổ của Syria.[9][10][11]
  5. ^ Nga tiếp tục kiểm soát Căn cứ Hải quân Tartus và Căn cứ Không quân Khmeimim
  6. ^ Large-scale demonstrations in Syria began in 15 March 2011 and were subsequently suppressed by force by the Assad regime,[15] it eventually led to an all-out civil war.[16][17] In July 2011, defectors from Assad’s regime formed an organized militia called the Free Syrian Army to protect protesters and strike back at Assad.[16] The International Committee of the Red Cross said the violence in Syria had become so widespread that it was in a state of civil war in July 2012.[18]
  7. ^ With the Ba'athist regime prevailing, the hostilities were mostly put on hold between 6 March 2020 and 27 November 2024, when the Syrian opposition launched a campaign of quick successful military offensives in Northwestern Syria, toppling the Assad regime on 8 December. Further fate of the ongoing conflict remains uncertain.[19][20][21][22]
  8. ^ Theo Tổ chức Quan sát Nhân quyền Syria và Mạng lưới Nhân quyền Syria, 88–91% số người thiệt mạng là nạn nhân của chế độ Assad và các đồng minh.[25][26]
  9. ^ Các nguồn:
    • Kassam, Kamal; Becker, Maria (ngày 16 tháng 5 năm 2023). "Syrians of today, Germans of tomorrow: the effect of initial placement on the political interest of Syrian refugees in Germany". Frontiers in Political Science. 5 1100446: 3. doi:10.3389/fpos.2023.1100446. ISSN 2673-3145.
    • "Syria: The story of the conflict". BBC News. ngày 11 tháng 3 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 6 năm 2018. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2018.
    • "Syrian Troops Open Fire on Protestors in Several Cities". The New York Times. ngày 25 tháng 3 năm 2011. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 6 năm 2018. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2018.
    • "Mid-East unrest: Syrian protests in Damascus and Aleppo" (bằng tiếng Anh). BBC News. ngày 15 tháng 3 năm 2011. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2013.

Tham khảo

  1. ^ "Iran Update > Syria". The Institute for the study of War. ngày 4 tháng 2 năm 2025. Truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2025. US-backed Free Syrian Army (FSA) Commander Salem Antari, who controls US-backed "Free Syrian Army" forces in the al Tanf zone, stated on February 3 that the FSA is negotiating with the interim government to integrate into the interim Defense Ministry. Antari added that the FSA is prepared to assume any duties assigned to it by the new Defense Ministry.
  2. ^ "Türkiye says all Syrian armed groups must join state army". Daily Sabah. Truy cập ngày 27 tháng 1 năm 2025.
  3. ^ "Forging a united front: The challenges of building Syria's new army". The New Arab. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2025.
  4. ^ "Syrian Leader Ahmed Al-Sharaa Delivers 'Victory Speech,' Outlines Syria's Future Roadmap, Announces Dissolution Of Ba'ath Party, Armed Factions Into New 'Syrian Army'; Military Operations Command Declares Al-Sharaa President Of Syria During Transitional Phase". MEMRI. Truy cập ngày 29 tháng 1 năm 2025.
  5. ^ "Syrian Interim Government (SIG) Prime Minister Congratulates President Ahmed Al-Sharaa, Puts SIG Resources At His Government's Disposal". MEMRI. Truy cập ngày 4 tháng 2 năm 2025.
  6. ^ "Mustafa Places Interim Government at the Disposal of the Syrian State". Syrian Observer. ngày 5 tháng 2 năm 2025.
  7. ^ "Syria merges Kurdish-led Syrian Democratic Forces into state institutions". Al Jazeera English. ngày 10 tháng 3 năm 2025. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2025.
  8. ^ Kelly Campa; Andie Parry. "Iran Update, May 2, 2025". Institute for the Study of War.
  9. ^ González, Ricard (ngày 31 tháng 12 năm 2024). "On the Syrian border with Israel: 'The troops threatened to do the same thing to us as in Gaza'". EL PAÍS English (bằng tiếng Anh). Israel took advantage of the fall of Bashar al-Assad's regime to extend its occupation of the Golan Heights — Syrian territory partly taken by Israel in 1967 — by several hundred square miles.
  10. ^ "Golan Heights: Trump signs order recognising occupied area as Israeli". BBC News. ngày 25 tháng 3 năm 2019.
  11. ^ "The Golan Heights: What's at Stake With Trump's Recognition". www.cfr.org (bằng tiếng Anh). Council on Foreign Relations. ngày 28 tháng 3 năm 2019.
  12. ^ "Hundreds killed as Syria security forces battle al-Assad loyalists". Al Jazeera English (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2025.
  13. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên 10March2025
  14. ^ Evrensel, Kouachi, Rasa, Ikram (ngày 8 tháng 3 năm 2025). "Intense clashes erupt in Syria's Latakia after Assad loyalists attack hospitals". Anadolu Ajansi.{{Chú thích báo}}: Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  15. ^ "In Syria, Crackdown After Protests". The New York Times (bằng tiếng Anh). ngày 18 tháng 3 năm 2011.
  16. ^ a b "The war in Syria, explained". Vox (bằng tiếng Anh). ngày 8 tháng 4 năm 2017.
  17. ^ Fahim, Kareem; Saad, Hwaida (ngày 8 tháng 2 năm 2013). "A Faceless Teenage Refugee Who Helped Ignite Syria's War". The New York Times. ISSN 0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 1 năm 2017. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2017.
  18. ^ "What's happening in Syria?". BBC (bằng tiếng Anh). ngày 16 tháng 10 năm 2019.
  19. ^ "Twelve years on from the beginning of Syria's war". Al Jazeera (bằng tiếng Anh). ngày 15 tháng 3 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 7 năm 2024.
  20. ^ Nawaz, Amna; Warsi, Zeba; Cebrián Aranda, Teresa (ngày 15 tháng 3 năm 2023). "Syrians mark 12 years of civil war with no end in sight". PBS News (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 6 năm 2024.
  21. ^ "Rubio says Syria could be weeks away from 'full-scale civil war'". France24. ngày 20 tháng 5 năm 2025. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2025.
  22. ^ "Rubio warns Syria could be weeks away from 'full-scale civil war'". BBC. ngày 21 tháng 5 năm 2025. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2025.
  23. ^ "14th anniversary of Syrian Revolution | Nearly 657,000 persons killed since the onset of the revolution in March 2011". Syrian Observatory for Human Rights. ngày 20 tháng 3 năm 2025. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2025.
  24. ^ "Syria". GCR2P. ngày 1 tháng 12 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 1 năm 2023.
  25. ^ "Syrian Revolution 13 years on | Nearly 618,000 persons killed since the onset of the revolution in March 2011". Syrian Observatory for Human Rights. ngày 15 tháng 3 năm 2024. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2024.
  26. ^ "Assad, Iran, Russia committed 91% of civilian killings in Syria". Middle East Monitor. ngày 20 tháng 6 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 1 năm 2023.
  27. ^ "UN Human Rights Office estimates more than 306,000 civilians were killed over 10 years in Syria conflict". United Nations. ngày 28 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2023.
  28. ^ "Civilian Deaths in the Syrian Arab Republic: Report of the United Nations High Commissioner for Human Rights". United Nations. ngày 28 tháng 6 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 6 năm 2022. Over the past ten years, civilians have borne the brunt of the conflict, with an estimated 306,887 direct civilian deaths occurring.
  29. ^ "Syria emergency". United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR).
  30. ^ "Syria funeral hit with teargas, protesters wounded: report". AFP. 19 tháng 3, 2011. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2011. {{Chú thích web}}: Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |ngày= (trợ giúp)
  31. ^ "Syrian Protests Add to Pressure on Assad Regime". The Wall Street Journal. ngày 23 tháng 3 năm 2011. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2011.
  32. ^ "Unicef-Bericht zum Bürgerkrieg: Eine Million Kinder in Syrien auf der Flucht" SPON, vom 23. August 2013, gesichtet am 23. August 2013
  33. ^ Unicef-Bericht zum Bürgerkrieg: Eine Million Kinder in Syrien auf der Flucht Spiegel Online am 23. August 2013, abgerufen am 23. August 2013
  34. ^ http://vneconomy.vn/khung-hoang-di-cu-de-doa-chau-au-e161.htm
  35. ^ Human Rights Watch (ngày 15 tháng 1 năm 2015). World Report 2010 | Human Rights Watch (bằng tiếng Anh).
  36. ^ Human Rights Watch World Report 2005 Events of 2004, Human Rights Watch 2005. ISBN 1-56432-331-5.
  37. ^ "Syria's Assad vows to lift emergency law by next week". Reuters. ngày 16 tháng 4 năm 2011. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2014.
  38. ^ "Syria". Amnesty International. 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2012.
  39. ^ Mcgregor-Wood, Simon (ngày 20 tháng 7 năm 2010). "Islamic Face Covering Veil Banned From Syrian Universties(sic)". ABC News. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 10 năm 2022.
  40. ^ Black, Ian (ngày 16 tháng 7 năm 2010). "Syrian human rights record unchanged under Assad, report says". The Guardian. London. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 13 tháng 12 năm 2016.
  41. ^ a b Kassam, Kamal; Becker, Maria (ngày 16 tháng 5 năm 2023). "Syrians of today, Germans of tomorrow: the effect of initial placement on the political interest of Syrian refugees in Germany". Frontiers in Political Science. 5 1100446: 3. doi:10.3389/fpos.2023.1100446. ISSN 2673-3145.
  42. ^ a b "Syria: The story of the conflict". BBC News. ngày 11 tháng 3 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 6 năm 2018. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2018.
  43. ^ "2021 will be a defining year for Syria". Middle East Institute. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 11 năm 2022. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2022.
  44. ^ "Crisis in Syria: Economic crisis compounds a decade of war". International Rescue Committee (IRC). ngày 31 tháng 1 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2022.
  45. ^ "Russia accused of war crimes in Syria at UN security council session". The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2019.
  46. ^ "Damning evidence of war crimes by Turkish forces and allies in Syria". Amnesty International. ngày 18 tháng 10 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 12 năm 2019. Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2020.
  47. ^ Dewan, Angela; McGann, Hillary (ngày 5 tháng 6 năm 2018). "US-led strikes on Raqqa may amount to war crimes, Amnesty says". CNN. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 6 năm 2018. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2018.
  48. ^ Barnard, Anne; Hubbard, Ben; Fisher, Ian (ngày 15 tháng 4 năm 2017). "As Atrocities Mount in Syria, Justice Seems Out of Reach". The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 18 tháng 5 năm 2017.
  49. ^ Karasapan, Omer (ngày 27 tháng 1 năm 2022). "Syrian refugees in Jordan: A decade and counting". Brookings Institution.
  50. ^ a b Todd, Zoe (ngày 19 tháng 11 năm 2019). "By the Numbers: Syrian Refugees Around the World". Frontline (bằng tiếng English). Public Broadcasting Service. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 11 năm 2019. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2023.{{Chú thích báo}}: Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  51. ^ Lundgren, Magnus (2016). "Mediation in Syria: Initiatives, strategies, and obstacles, 2011–2016". Contemporary Security Policy. 37 (2): 283–298. doi:10.1080/13523260.2016.1192377. S2CID 156447200. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2017.
  52. ^ D. Kim Thoa (ngày 24 tháng 11 năm 2015). "Nga triển khai đợt tấn công bộ binh đầu tiên ở Syria". Tuổi Trẻ. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2025.
  53. ^ http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/nga-bat-ngo-vi-my-phan-ung-viec-trien-khai-s-400-toi-syria-3319148.html
  54. ^ Phương, Vũ (ngày 15 tháng 3 năm 2016). "Putin ra lệnh rút quân khỏi Syria". VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2025.
  55. ^ Như, Tâm (ngày 17 tháng 3 năm 2016). "Putin: Nga có thể tăng quân ở Syria trong vài giờ nếu cần - VnExpress". VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2018. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2025.
  56. ^ "Bản sao đã lưu trữ". Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2016.
  57. ^ Phương, Vũ (ngày 27 tháng 3 năm 2016). "Trận chiến giành lại thành cổ từ tay IS của quân đội Syria". VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2025.
  58. ^ http://www.qdnd.vn/thoi-su-quoc-te/binh-luan/chien-thang-palmyra-quan-doi-syria-co-thua-kha-nang-chong-lai-khung-bo-470675
  59. ^ http://vn.sputniknews.com/middle_east/20160327/1393579.html
  60. ^ "Syrian official says Palmyra falls again to Islamic State". ngày 11 tháng 12 năm 2016 – qua Reuters.
  61. ^ agencies, The New Arab &. "Islamic State recaptures Palmyra after Syria army withdrawal".
  62. ^ Fadel, Leith (ngày 11 tháng 12 năm 2016). "ISIS seizes two villages west of Palmyra". Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2017.
  63. ^ The regime forces shell the area around Inkhel and casualties in the regime forces’ ranks in the vicinity of T4 airbase
  64. ^ "Syrian Army kills scores of ISIS terrorists at strategic airport in west Palmyra". Al-Masdar News. ngày 26 tháng 12 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2016.
  65. ^ "ISIS abandons offensive in west Palmyra, mass retreat towards Raqqa". Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2017.
  66. ^ "Syrian Army Intensifies Military Operations West Of Palmyra. ISIS Units Retreat – Reports". South Front. ngày 4 tháng 1 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2016.
  67. ^ Ray, Michael. "8 Deadliest Wars of the 21st Century". Britannica. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 4 năm 2020.
  68. ^ Chulov, Martin (ngày 26 tháng 5 năm 2021). "'Mob boss' Assad's dynasty tightens grip over husk of Syria". The Guardian. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 5 năm 2021.
  69. ^ "Security Council: 12 years of war, leaves 70 per cent of Syrians needing aid | UN News". news.un.org (bằng tiếng Anh). ngày 25 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2025.
  70. ^ Suleiman, Ali Haj (ngày 23 tháng 8 năm 2023). "Anti-government protests in Syria continue for sixth day". Al Jazeera English. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 8 năm 2023.
  71. ^ "Anti-government protests shake Syrian provinces amid anger over economy". The Guardian. ngày 26 tháng 8 năm 2023. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 8 năm 2023.
  72. ^ Abdulrahim, Raja (ngày 31 tháng 8 năm 2023). "Rare Protests in Syria Summon Echoes of Arab Spring". The New York Times. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 8 năm 2023.
  73. ^ "Syria Protests Spurred by Economic Misery Stir Memories of the 2011 Anti-Government Uprising". Asharq al-Awsat. ngày 29 tháng 8 năm 2023. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 8 năm 2023.
  74. ^ Eyad Kourdi; Mostafa Salem; Allegra Goodwin; Christian Edwards; Annoa Abekah-Mensah; Lauren Kent; Avery Schmitz (ngày 29 tháng 11 năm 2024). "Syrian rebels enter Aleppo for first time in eight years during shock offensive". CNN (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2024.
  75. ^ "Syrian Rebels' Lightning Offensive Zeroes In on Major City". The Wall Street Journal. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2024.
  76. ^ "Syrian opposition forces capture Hama in latest blow to al-Assad". Al Jazeera English (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 2 năm 2025.
  77. ^ "Syrian insurgents have reached the suburbs of Damascus in swiftly moving offensive". CBS News (bằng tiếng Anh). ngày 7 tháng 12 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2024.
  78. ^ "Syria's US-backed Kurdish forces seize Deir ez-Zor as Assad hangs by thread". Al-Monitor (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2024.
  79. ^ "'Syrian Free Army' take control of Palmyra as regime forces fall back". The New Arab. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2024.
  80. ^ Kourdi, Eyad; Edwards, Christian (ngày 27 tháng 11 năm 2024). "Syrian rebels launch major attack on regime forces in Aleppo province". CNN. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2024.
  81. ^ Abdulrahim, Raja (ngày 29 tháng 11 năm 2024). "Syrian Rebels Reach City of Aleppo, in Biggest Advance in Years". The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2024.
  82. ^ "Syrian President Bashar al-Assad has left Damascus to an unknown destination, say two senior army officers". Reuters. ngày 7 tháng 12 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  83. ^ a b Al-Khalidi, Suleiman; Azhari, Timour (ngày 8 tháng 12 năm 2024). "Syrian rebels topple President Assad, his whereabouts unknown". Reuters. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  84. ^ Al Jazeera Staff (ngày 8 tháng 12 năm 2024). "What happened in Syria? How did al-Assad fall?". Al Jazeera. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  85. ^ Bloomberg News (ngày 8 tháng 12 năm 2024). "Assad's Fall: The End of Syria's Brutal Ruling Dynasty". Bloomberg. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  86. ^ Ju-min Park; Stephen Farrell; Rupam Jain; Marc Jones; Kylie Maclellan; Farouq Suleiman (ngày 8 tháng 12 năm 2024). "Syria Live: Assad has left Syria, Russia says, as Damascus falls to rebels". Reuters. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  87. ^ Bloomberg (ngày 8 tháng 12 năm 2024). "Assad Left Syria and Stepped Down, Russia Says". Bloomberg. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  88. ^ "Syrian rebels claim to have entered Damascus as regime's defenses collapse". cnn.com. CNN. ngày 7 tháng 12 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  89. ^ "Assad said to flee Damascus for unknown destination". The Times of Israel. ngày 8 tháng 12 năm 2024. ISSN 0040-7909. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  90. ^ "Assad regime collapses as Syrian rebels enter Damascus". axios.com. Axios. ngày 8 tháng 12 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  91. ^ "Assad is in Moscow, Russian state media reports". BBC News. ngày 8 tháng 12 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  92. ^ "Syria Latest". Bloomberg. ngày 8 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2024.
  93. ^ "Syria's President Bashar al Assad is in Moscow and has been granted asylum, confirms Russian state media". Sky News. ngày 8 tháng 12 năm 2024 – qua Yahoo News.
  94. ^ "UN chief slams Syria's crackdown on protests". Al Jazeera English. ngày 18 tháng 3 năm 2011. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 2 tháng 2 năm 2012.
  95. ^ "Minister Cannon Condemns Ongoing Violence in Yemen, Bahrain and Syria". Foreign Affairs, Trade and Development Canada. ngày 21 tháng 3 năm 2011. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 7 tháng 6 năm 2015.
  96. ^ "China and Russia veto UN resolution condemning Syria". BBC. ngày 5 tháng 10 năm 2011. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2018.

Đọc thêm

Liên kết ngoài

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về Nội chiến Syria.
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id