Giải bóng đá chuyên nghiệp Vịnh Ba Tư

Giải bóng đá chuyên nghiệp Vịnh Ba Tư
لیگ برتر خلیج فارس
	Mùa giải hiện tại:; Persian Gulf Pro League 2024–25
	crest
Thành lập	1970; 54 năm trước
Quốc gia	Iran
Liên đoàn	AFC
Số đội	16
Cấp độ trong; hệ thống	1
Xuống hạng đến	Azadegan League
Cúp trong nước	Cúp Hazfi ; Iranian Siêu cúp bóng đá
Cúp quốc tế	AFC Champions League Elite; AFC Champions League Two
Đội vô địch hiện tại	Persepolis (danh hiệu thứ 16) ; (2023–24)
Đội vô địch nhiều nhất	Persepolis (16 danh hiệu)
Vua phá lưới	Reza Enayati (149 bàn)
Đối tác truyền hình	TV3; Varzesh; Jame Jam;
Trang web	IranLeague.ir

Giải bóng đá chuyên nghiệp Vịnh Ba Tư Iran (tiếng Anh: Persian Gulf Pro League), (tiếng Ba Tư: لیگ برتر خلیج فارس‎), trước đây có tên gọi Iran Pro League (tiếng Ba Tư: لیگ برتر فوتبال ایران‎), là hạng đấu cao nhất của bóng đá Iran. Giải đấu còn có tên là Persian Gulf Cup (tiếng Ba Tư: جام خلیج فارس‎) từ năm 2006. Đây là hạng đấu cao nhất của Iran kể từ khi thành lập năm 2001. Mỗi năm, đội đầu bảng Persian Gulf Pro League là đội vô địch, các đội cuối bảng xuống chơi tại Azadegan League.

Từ năm 2013, giải có 16 đội tham dự. Đội vô địch và á quân của Persian Gulf Pro League và Cúp Hazfi tự động lọt vào vòng bảng AFC Champions League Elite. Một phần ba của Persian Gulf Pro League lọt vào vòng play-off của AFC Champions League Elite. Hai đội cuối bảng sẽ xuống chơi tại Azadegan League. Trong quá khứ, thể thức và số đội bóng thay đổi liên tục. Sepahan là đội bóng thành công nhất với 5 danh hiệu, trong khi Persepolis là đội bóng vô địch kỉ lục nhiều nhất với 11 danh hiệu.

Lịch sử

Danh hiệu League Trophy, được làm ra để sử dụng như danh hiệu của năm 2017 trở đi.

**Đội vô địch Persian Gulf Pro League**
Mùa giải	Đội vô địch	Á quân
2001–02	Persepolis	Esteghlal
2002–03	Sepahan	PAS Tehran
2003–04	PAS Tehran	Esteghlal
2004–05	Foolad	Zob Ahan
2005–06	Esteghlal	PAS Tehran
2006–07	Saipa	Esteghlal Ahvaz
2007–08	Persepolis	Sepahan
2008–09	Esteghlal	Zob Ahan
2009–10	Sepahan	Zob Ahan
2010–11	Sepahan	Esteghlal
2011–12	Sepahan	Tractor Sazi
2012–13	Esteghlal	Tractor Sazi
2013–14	Foolad	Persepolis
2014–15	Sepahan	Tractor Sazi
2015–16	Esteghlal Khuzestan	Persepolis
2016–17	Persepolis	Esteghlal
2017–18	Persepolis	Zob Ahan

Thể thức

Số đội bóng	Giai đoạn
14	2001–02 cho đến 2003–04
16	2004–05 cho đến 2006–07, từ 2013–14
18	2007–08 cho đến 2012–13

Thứ hạng

Thứ hạng			Thành viên hiệp hội	Tổng điểm	Điểm FIFA		Điểm Câu lạc bộ		2018	2017	2016	2015
2018	2017	Mvmt	Thành viên hiệp hội	Tổng điểm	Điểm	(10%)	Điểm	(90%)	2018	2017	2016	2015
1	3	+2	Trung Quốc	96.241	498	6.241	55.067	90.000	0.000	24.567	14.750	15.750
2	1	-1	UAE	94.793	476	5.965	54.350	88.828	0.000	11.350	18.000	25.000
3	6	+3	Qatar	93.033	329	4.123	54.400	88.910	0.000	13.400	22.000	19.000
4	5	+1	Nhật Bản	85.315	600	7.519	47.600	77.796	0.000	21.850	10.500	15.250
5	2	-3	Hàn Quốc	84.694	570	7.143	47.450	77.551	0.000	9.950	20.750	16.750
6	4	-2	Ả Rập Xê Út	77.655	543	6.805	43.350	70.850	0.000	18.600	9.500	15.250
7	7	—	Iran	76.110	798	10.000	40.450	66.110	0.000	16.200	13.000	11.250
8	8	—	Úc	54.143	747	9.361	27.400	44.782	0.000	5.900	14.000	7.500
9	10	+1	Thái Lan	45.532	236	2.957	26.050	42.575	0.000	15.050	1.000	10.000
10	11	+1	Iraq	41.336	438	5.489	21.933	35.847	0.000	8.933	9.833	3.167

Ghi chú: Tính tới ngày 21 tháng 12 năm 2017

Câu lạc bộ hiện tại

Sepidrood

Pars Jonoubi Jam

Sepahan
Zob Ahan

Est. Khuzestan
Foolad

Padideh

Sanat Naft

Machine Sazi
Tractor Sazi

Naft MIS

Nassaji

Esteghlal
Paykan
Persepolis
Saipa

Locations of clubs in Persian Gulf Pro League 2018–19

Đội bóng	Vị trí	Sân vận động	Sức chứa
Esteghlal	Tehran	Azadi	78,116
Esteghlal Khuzestan	Ahvaz	Ghadir	38,900
Foolad	Ahvaz	Foolad Arena	30,655
Machine Sazi	Tabriz	Sahand	66,833
Naft Masjed Soleyman	Masjed Soleyman	Behnam Mohammadi	8.000
Nassaji Mazandaran	Qaem Shahr	Vatani	15.000
Padideh	Mashhad	Imam Reza	27,700
Pars Jonoubi Jam	Jam	Takhti Jam	15.000
Paykan	Shahr-e Qods	Shahre Qods	25.000
Persepolis	Tehran	Azadi	78,116
Saipa	Tehran	Dastgerdi	8,250
Sanat Naft	Abadan	Takhti Abadan	8.000
Sepahan	Isfahan	Naghsh-e-Jahan	75.000
Sepidrood	Rasht	Sardar Jangal	15.000
Tractor Sazi	Tabriz	Sahand	66,833
Zob Ahan	Fuladshahr	Foolad Shahr	15.000

Đội vô địch

Bảng sau đây liệt kê thành tích của những câu lạc bộ có thứ hạng cao tại Persian Gulf Pro League.

Đội bóng	Vô địch	Á quân	Hạng ba
Sepahan	5 (2002–03, 2009–10, 2010–11, 2011–12, 2014–15)	1 (2007–08)	1 (2012–13)
Persepolis	4 (2001–02, 2007–08, 2016–17, 2017–18)	2 (2013–14, 2015–16)	2 (2002–03, 2006–07)
Esteghlal	3 (2005–06, 2008–09, 2012–13)	4 (2001–02, 2003–04, 2010–11, 2016–17)	5 (2004–05, 2009–10, 2011–12, 2015–16, 2017–18)
Foolad	2 (2004–05, 2013–14)	—	2 (2001–02, 2003–04)
PAS Tehran	1 (2003–04)	2 (2002–03, 2005–06)	—
Saipa	1 (2006–07)	—	1 (2005–06)
Esteghlal Khuzestan	1 (2015–16)	—	—
Zob Ahan	—	4 (2004–05, 2008–09, 2009–10, 2017–18)	1 (2010–11)
Tractor Sazi	—	3 (2011–12, 2012–13, 2014–15)	1 (2016–17)
Esteghlal Ahvaz	—	1 (2006–07)	—
Naft Tehran	—	—	2 (2013–14, 2014–15)
Saba Qom	—	—	1 (2007–08)
Mes Kerman	—	—	1 (2008–09)

Bảng xếp hạng mọi thời đại

Vị thứ	Câu lạc bộ	Mùa giải	Số trận	Thắng	Hòa	Thua	BT	BB	HS	Đ	Vô địch	Á quân	Hạng ba	Xuống hạng	Thứ hạng tốt nhất
1	Esteghlal¹	17	522	255	165	102	773	492	+281	929	3	4	5	—	1st
2	Persepolis³ ⁴ ⁵	17	522	238	166	118	741	520	+221	867	4	2	2	—	1st
3	Sepahan²	17	522	230	166	126	741	515	+226	853	5	1	1	—	1st
4	Zob Ahan⁶	17	522	210	175	137	654	525	+129	804	—	4	1	—	2nd
5	Foolad	16	488	186	166	136	577	502	+75	724	2	—	2	1	1st
6	Saipa	17	522	167	181	174	589	599	−10	682	1	—	1	—	1st
7	Saba Qom	13	414	128	159	127	468	460	+8	543	—	—	1	1	3rd
8	Malavan⁷	14	436	121	145	170	403	502	−99	507	—	—	—	2	7th
9	Tractor Sazi⁸	10	312	129	108	75	415	322	+96	494	—	3	1	—	2nd
10	Paykan	13	398	122	113	163	413	495	−81	489	—	—	—	4	5th
11	Fajr Sepasi	12	368	101	135	132	347	406	−59	438	—	—	—	2	4th
12	Rah Ahan	11	354	91	114	149	353	447	−94	387	—	—	—	1	8th
13	Naft Tehran	8	252	91	88	73	284	258	+27	361	—	—	2	—	3rd
14	Mes Kerman	8	264	85	99	80	310	292	+18	354	—	—	1	1	3rd
15	Aboumoslem	9	270	83	90	97	295	304	−9	339	—	—	—	1	4th
16	Esteghlal Ahvaz	9	274	80	78	116	327	402	−75	318	—	1	—	2	2nd
17	PAS Tehran⁹	6	168	72	59	37	263	181	+82	274	1	2	—	—	1st
18	Bargh Shiraz	8	236	60	78	98	250	335	−85	258	—	—	—	1	7th
19	Sanat Naft	7	222	61	61	100	238	317	−85	244	—	—	—	3	9th
20	Esteghlal Khuzestan	5	150	42	59	49	155	172	−18	185	1	—	—	—	1st
21	Gostaresh Foulad	5	150	39	60	51	147	161	−14	177	—	—	—	—	8th
22	PAS Hamedan	4	136	38	48	50	143	165	−22	162	—	—	—	1	5th
23	Damash¹⁰	4	132	33	46	53	140	177	−33	145	—	—	—	2	7th
24	Padideh	4	120	34	43	43	114	129	−15	139	—	—	—	—	10th
25	Shahin Bushehr	3	102	23	38	41	96	118	−22	107	—	—	—	1	13th
26	Pegah	3	90	20	28	42	70	122	−52	88	—	—	—	1	9th
27	Steel Azin¹¹	2	68	19	23	26	85	112	−27	80	—	—	—	1	5th
28	Shamoushak Noshahr	3	86	16	26	44	64	118	−54	74	—	—	—	1	14th
29	Siah Jamegan	3	90	15	27	48	64	117	−53	72	—	—	—	—	13th
30	Shahrdari Tabriz	2	68	14	29	25	79	97	−18	71	—	—	—	1	12th
31	Pars Jonoubi Jam	1	30	11	14	5	34	24	+10	47	—	—	—	—	5th
32	Aluminium Hormozgan	1	34	7	14	13	26	40	−14	35	—	—	—	1	15th
33	Payam Mashhad	1	34	9	8	17	33	52	−19	35	—	—	—	1	16th
34	Sepidrood	1	30	8	6	16	24	39	-15	30	—	—	—	—	13th
35	Mes Sarcheshmeh	1	34	5	9	20	23	54	−31	24	—	—	—	1	18th
36	Naft Masjed Soleyman	1	30	3	13	14	19	39	−20	22	—	—	—	1	16th
37	Rahian Kermanshah¹²	1	34	3	12	19	25	59	−34	21	—	—	—	1	18th
38	Tarbiat Yazd¹³	1	30	4	7	19	21	43	−22	19	—	—	—	1	16th
39	Gahar Zagros¹⁴	1	34	3	10	21	24	59	−35	19	—	—	—	1	18th
40	Esteghlal Rasht	1	26	3	7	16	18	44	−26	16	—	—	—	1	13th
41	Machine Sazi	1	30	3	7	20	18	45	−27	16	—	—	—	1	16th
42	Nassaji Mazandaran	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—

	Persian Gulf Pro League 2018–19
	Azadegan League 2018-19
	Dissolved

Nguồn: iplstats.com
Ghi chú:
Only league matches; play-offs are not included in the all-time table.
¹ Esteghlal was deducted one point in the 2013–14 season.
² Sepahan was deducted three points in the 2007–08 season.
³ Persepolis was deducted six points in the 2005–06 season.
⁴ Persepolis was deducted six points in the 2007–08 season.
⁵ Persepolis was deducted one point in the 2013–14 season.
⁶ Zob Ahan was deducted one point in the 2005–06 season.
⁷ Malavan was deducted one point in the 2013–14 season.
⁸ Tractor Sazi was deducted one point in the 2013–14 season.
⁹ PAS Tehran was deducted one point in the 2006–07 season.
¹⁰ Damash was deducted one point in the 2013–14 season.
¹¹ Steel Azin was formerly known as Ekbatan.
¹² Rahian Kermanshah was formerly known as Shirin Faraz.
¹³ Tarbiat Yazd was formerly known as Shahid Ghandi.
¹⁴ Gahar Zagros was formerly known as Damash Lorestan.

Khán giả

Khán giả trung bình giải đấu

Mùa giải	Trung bình	Câu lạc bộ nhiều khán giả nhất	Trung bình câu lạc bộ	Câu lạc bộ ít khán giả nhất	Trung bình câu lạc bộ
2005–06	9,179	Esteghlal	33,467	Shamoushak Noshahr	3,542
2006–07	10,119	Esteghlal	35.000	Rah Ahan	4.073
2007–08	11,235	Persepolis	60.000	Rah Ahan	2,647
2008–09	8,954	Persepolis	40,688	PAS Hamedan	3,706
2009–10	12,298	Tractor Sazi	57,647	Paykan	2,313
2010–11	9,383	Tractor Sazi	42.000	Paykan	1,941
2011–12	9,488	Tractor Sazi	39,533	Mes Sarcheshmeh	1,706
2012–13	7,964	Esteghlal	34,250	Rah Ahan	1,942
2013–14	7,631	Persepolis	29,467	Rah Ahan	1,664
2014–15	6,921	Tractor Sazi	27,488	Saba Qom	1,365
2015–16	8.048	Persepolis	47.036	Naft Tehran	1,594
2016–17	8.086	Persepolis	48,567	Gostaresh Foulad	1.018
2017–18	9.060	Persepolis	39,786	Gostaresh Foulad	817

Ghi chú:
Các trận đấu bị cấm khán giả không được tính vào số khán giả trung bình.

Các trận đấu có khán giả đông nhất theo mùa giải

Mùa giải	Đội nhà	Tỉ số	Đội khách	Khán giả	Ngày	Vòng đấu	Sân vận động
2005–06	Esteghlal	4–1	Bargh Shiraz	110.000	21 tháng 4 năm 2006 (2006-04-21)	30	Azadi
2006–07	Persepolis	2–1	Esteghlal	95.000	3 tháng 11 năm 2006 (2006-11-03)	8	Azadi
2007–08	Persepolis	2–1	Sepahan	110.000	17 tháng 5 năm 2008 (2008-05-17)	34	Azadi
2008–09	Persepolis	2–0	Damash	90.000	25 tháng 9 năm 2008 (2008-09-25)	8	Azadi
	Persepolis	1–1	Esteghlal	90.000	3 tháng 10 năm 2008 (2008-10-03)	9	Azadi
	Esteghlal	1–1	Persepolis	90.000	13 tháng 2 năm 2009 (2009-02-13)	26	Azadi
2009–10	Tractor Sazi	0–0	Moghavemat	110.000	22 tháng 1 năm 2010 (2010-01-22)	24	Sahand
2010–11	Esteghlal	1–0	Persepolis	100.000	15 tháng 10 năm 2010 (2010-10-15)	11	Azadi
2011–12	Persepolis	0–2	Esteghlal	100.000	16 tháng 9 năm 2011 (2011-09-16)	7	Azadi
2012–13	Esteghlal	0–0	Persepolis	100.000	25 tháng 1 năm 2013 (2013-01-25)	23	Azadi
2012–13	Esteghlal	1–2	Damash	100.000	10 tháng 5 năm 2013 (2013-05-10)	34	Azadi
2013–14	Esteghlal	0–0	Persepolis	100.000	6 tháng 9 năm 2013 (2013-09-06)	8	Azadi
2014–15	Tractor Sazi	3–3	Naft Tehran	80.000	15 tháng 5 năm 2015 (2015-05-15)	30	Sahand
2015–16	Persepolis	4–2	Esteghlal	100.000	15 tháng 4 năm 2016 (2016-04-15)	26	Azadi
2016–17	Persepolis	4–0	Padideh	80.000	19 tháng 4 năm 2017 (2017-04-19)	28	Azadi
2017–18	Esteghlal	1–0	Persepolis	100.000	1 tháng 3 năm 2018 (2018-03-01)	25	Azadi

Kỉ lục

Vua phá lưới mọi thời đại

Vua phá lưới Giải đấu mọi thời đại

Cập nhật gần đây nhất: 24 tháng 4 năm 2018

#	Cầu thủ	Số bàn thắng	Năm
1	Reza Enayati	149	2001–2017
2	Mehdi Rajabzadeh	116	2001–2018
3	Arash Borhani	114	2002–2017
4	Fereydoon Fazli	85	2001–2010
5	Edmond Bezik	84	1994–2006
6	Édinho	82	2008–nay
7	Ali Asghar Modirroosta	80	1991–2003
8	Karim Ansarifard	77	2007–2014
9	Jalal Rafkhaei	75	2005–nay
10	Mohammad Reza Khalatbari	73	2004–nay
11	Ali Daei	72	1994–2007
12	Mohammad Gholami	71	2001–nay
13	Emad Mohammed	70	2005–2012
14	Rasoul Khatibi	68	1997–2010
14	Mehdi Seyedsalehi	68	1997–2010
15	Reza Sahebi	67	1989–2003
15	Reza Norouzi	67	2007–2018
16	Milad Meydavoudi	66	2004–nay
17	Siavash Akbarpour	65	2004–2015
18	Mohammad Ghazi	64	2007-nay
19	Gholam Hossein Mazloumi	63	1971–1979
20	Mohsen Garousi	61	1989–2002
20	Mohsen Bayatinia	61	2001–2014
22	Ibrahima Touré	60	2007–2011
23	Behnam Seraj	59	1996–2004
23	Faraz Fatemi	59	1997–2011
24	Aziz Espandar	58	1971–1979
	Mohammad Momeni	58	1989–2003
	Hossein Khatibi	58	1991–2000
	Iman Razaghirad	58	2001–2013
	Luciano Periera	58	2012- nay
Includes when Azadegan League và Takht Jamshid Cup were Top Division^{[cần dẫn nguồn]}

Các cầu thủ in đậm là vẫn còn thi đấu.

Số lần ra sân nhiều nhất mọi thời đại

Cập nhật gần đây nhất: 29 tháng 7 năm 2018


#	Cầu thủ	Số trận	Năm
1	Ebrahim Sadeghi	437	2000–2017
2	Jalal Hosseini	400	2002 đến nay
3	Mehdi Rahmati	397	2000 đến nay
4	Amir Hossein Sadeghi	385	2003 đến nay
5	Mehdi Rajabzadeh	381	2001 đến nay
6	Pejman Nouri	367	2001 đến nay
7	Khosro Heydari	365	2002 đến nay
8	Mohsen Bengar	364	2003 đến nay
9	Mohammad Nosrati	346	2000 đến nay
10	Arash Borhani	327	2002 đến 2016
11	Majid Ayoubi	319	2001 đến nay
12	Mohammad Nouri	318	2005 đến nay
13	Hadi Aghily	311	2000 đến 2016
14	Hossein Badamaki	303	2001 đến 2017
15	Pirouz Ghorbani	302	2003 đến 2016
16	Reza Enayati	289	2001 đến 2016
17	Rahman Ahmadi	288	2003 đến nay

Phát sóng và tài trợ

Phát sóng

Kênh truyền hình IRIB có quyền phát sóng hầu hết các trận đấu ở Persian Gulf Pro League, Azadegan League và Cúp Hazfi. Mỗi trận đấu của Esteghlal và Persepolis được phát sóng trên IRIB TV3, kênh nổi tiếng nhất của IRIB. Ngoài ra Esteghlal và Persepolis playing thi đấu không cùng lúc ngoại trừ Sorkhabi derby và hai vòng đấu cuối cùng của mùa giải. IRIB Varzesh chiếu các trận đấu quan trọng khác, trong khi các trận còn lại phát sóng ở các kênh khu vực của IRIB. Hơn nữa Navad, một chương trình bóng đá hàng tuần phát sóng trên IRIB TV3, chiếu diễn biến của các trận đấu tại Persian Gulf Pro League và Azadegan League.

Tài trợ

Persian Gulf Pro League được tài trợ từ năm 2005. Có 4 nhà tài trợ từ khi giải đấu thành lập.

2001–2005: không có nhà tài trợ
2005–2007: Zamzam
2007–2009: Padideh
2009–2014: Irancell
2014–2016: Sun Star
2016–nay: Fanap

Theo một nghiêm cứu vào tháng 11 năm 2012, các câu lạc bộ ở Persian Gulf Cup 2010–11 kiếm được trung bình 15% thu nhập từ tài trợ.^[1]

Xem thêm

Tham khảo

^ Mahsa Qorbani; Mohammad Javad Sheikh; Meysam Bagheri (tháng 11 năm 2012). “A comparative study of how to finance professional football premier leagues in Iran và England” (PDF). Scholarly Journal of Business Administration. 2 (9): 147. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2013.^{[liên kết hỏng]}

Liên kết ngoài

[1] Mahsa Qorbani; Mohammad Javad Sheikh; Meysam Bagheri (tháng 11 năm 2012). “A comparative study of how to finance professional football premier leagues in Iran và England” (PDF). Scholarly Journal of Business Administration. 2 (9): 147. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2013.^{[liên kết hỏng]}

[1]

Mùa giải hiện tại: Persian Gulf Pro League 2024–25
crest
Thành lập	1970; 54 năm trước (1970)
Quốc gia	Iran
Liên đoàn	AFC
Số đội	16
Cấp độ trong hệ thống	1
Xuống hạng đến	Azadegan League
Cúp trong nước	Cúp Hazfi Iranian Siêu cúp bóng đá
Cúp quốc tế	AFC Champions League Elite AFC Champions League Two
Đội vô địch hiện tại	Persepolis (danh hiệu thứ 16) (2023–24)
Đội vô địch nhiều nhất	Persepolis (16 danh hiệu)
Vua phá lưới	Reza Enayati (149 bàn)
Đối tác truyền hình	TV3 Varzesh Jame Jam
Trang web	IranLeague.ir