Bài viết này cần được cập nhật do có chứa các thông tin có thể đã lỗi thời hay không còn chính xác nữa. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách cập nhật cho bài viết này. (tháng 5/2024)

Tuyến 1
L1
Đoạn đi trên cao của tuyến 1 song song với đường Võ Nguyên Giáp thuộc thành phố Thủ Đức
Tổng quan
Tình trạng	Đang hoạt động
Sở hữu	Đường sắt Việt Nam
Ga đầu	Ga Bến Thành (Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh)
Ga cuối	Ga Bến xe Suối Tiên (Dĩ An, Bình Dương)
Nhà ga	14
Địa chỉ web	http://maur.hochiminhcity.gov.vn/web/bqlds/tuyen-so-1
Dịch vụ
Kiểu	Metro
Hệ thống	Đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh
Điều hành	Ban Quản lý Đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh (MAUR)
Trạm bảo trì	Depot Long Bình
Thế hệ tàu	Hitachi
Lịch sử
Hoạt động	22 tháng 12 năm 2024 (1 tháng, 2 tuần và 5 ngày)
Hoàn thành	2024
Thông tin kỹ thuật
Chiều dài tuyến	19,7 km (12,2 mi)
Khổ đường sắt	1.435 mm (4 ft 8+1⁄2 in)  Khổ tiêu chuẩn
Điện khí hóa	Đường dây trên cao 1500V DC
Tốc độ	Trên cao: – 110 km/h (68 mph) (thiết kế) – 100 km/h (62 mph) (vận hành) Ngầm: 80 km/h (50 mph)
Bản đồ hành trình Chú giải  An Hạ  Tân Kiên L3 Ngã sáu Cộng Hòa Hiệp Bình  L3 Chợ Thái Bình  Khu dân cư Hiệp Phước L4 Củ Chi  L2 L1-01 Bến Thành  Thủ Thiêm L2 Đông Thạnh  L4 L1-02 Nhà hát Thành Phố Cầu Ba Son L1-03 Ba Son Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè Rạch Văn Thánh Đường Nguyễn Hữu Cảnh L1-04 Công Viên Văn Thánh Bến Xe Cần Giuộc mới  L5 Đường Điện Biên Phủ L1-05 Tân Cảng Sông Sài Gòn L1-06 Thảo Điền  Tân Kiên – Thanh Đa  L7 L1-07 An Phú  Bến xe Sông Tắc L5 L1-08 Rạch Chiếc Rạch Chiếc  Long Bình – Thanh Đa  L7 L1-09 Phước Long L1-10 Bình Thái  Phú Hữu – Bình Triệu  L6 Đường Vành đai 2 L1-11 Thủ Đức Đường Võ Văn Ngân Suối Cái  Thủ Thiêm – Tham Lương  L10 L1-12 Khu Công Nghệ Cao Quốc lộ 1 L1-13 Đại Học Quốc Gia Ranh giới TPHCM – Bình Dương Quốc lộ 1, Xa lộ Hà Nội L1-14 Bến Xe Suối Tiên  Thủ Dầu Một (Bình Dương)  Biên Hòa (Đồng Nai) Ranh giới Bình Dương – TPHCM Depot Long Bình Sơ đồ này: view talk edit

Tuyến 1 hay còn gọi là Tuyến Bến Thành – Suối Tiên là một tuyến metro thuộc hệ thống Đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh, vận hành vào lúc 10:00 ngày 22 tháng 12 năm 2024.^[1] Tuyến đường sắt đô thị này có đoạn đi ngầm dài 2,6 km qua 3 ga và đoạn đi trên cao dài 17,1 km qua 11 ga, tổng chiều dài toàn tuyến là 19,7 km.

Dự án được phê duyệt lần đầu tiên vào năm 2007, được khởi công vào năm 2008^[2] với tổng mức đầu tư hơn 17.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến năm 2011, dự án được điều chỉnh lên hơn 47.000 tỷ đồng, tăng thêm 30.000 tỷ đồng so với dự tính. Trong đó, vốn vay Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) là hơn 41.800 tỷ đồng, còn lại là vốn ngân sách thành phố. Theo kế hoạch ban đầu, dự án này được dự kiến hoàn thành xây dựng vào năm 2017 và đưa vào vận hành thương mại năm 2018, tuy nhiên vì những vấn đề về chậm giải phóng mặt bằng và bê bối xây dựng được phát hiện sau khi thanh kiểm tra dự án vào năm 2020, đến hiện tại dự án xin lùi thời gian nghiệm thu và vận hành thương mại đến tháng 7 và cuối cùng là dời đến ngày 22 tháng 12 năm 2024.

Tuyến 1 (Bến Thành – Suối Tiên) của TP.HCM còn kết nối với Tuyến 1 (Suối Tiên – Thành phố mới Bình Dương) của tỉnh Bình Dương. Từ quy hoạch năm 2024, tuyến 1 sẽ được kéo dài từ ga Bến Thành đến Depot An Hạ, nâng tổng chiều dài toàn tuyến lên đến 40,8 km.^[3]

Sau khi xảy ra và phát hiện những sai phạm kỹ thuật và lỗi thiết kế nghiêm trọng, dự án xuất hiện tình trạng chối bỏ trách nhiệm của tổng thầu Nhật Bản là Liên danh Tư vấn chung (NJPT) và Liên danh Sumitomo – Cienco 6 (SCC).^[4]

Việc bố trí kế hoạch vốn ODA năm 2017 và trung hạn giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020 chưa đáp ứng nhu cầu. Năm 2017 vốn ODA được giao chỉ là 2.119 tỷ đồng trong khi nhu cầu là 5.422 tỷ đồng (đáp ứng được 39%), giai đoạn 2016–2020 nhu cầu vốn là 20.930 tỷ đồng thì tuyến metro 1 mới được giao 7.500 tỷ đồng (đáp ứng được 36%).^[5]

Hiện dự án đã giải ngân vốn ODA là 69,427 tỉ Yên (tương đương 13.969 tỉ đồng, bao gồm giải ngân từ khoản tạm ứng ngân sách TP là 1.900 tỉ đồng), đạt 33% tổng vốn ODA; vốn đối ứng giải ngân được 1.465 tỉ đồng, đạt 27%.^[6]

Theo kế hoạch, dự án Metro Bến Thành – Suối Tiên được phê duyệt lần đầu tiên vào năm 2007 với tổng mức đầu tư hơn 17.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến năm 2011, dự án được điều chỉnh lên hơn 47.000 tỷ đồng, tăng thêm 30.000 tỷ đồng so với dự tính. Trong đó, vốn vay Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) là hơn 41.800 tỷ đồng, còn lại là vốn ngân sách thành phố. Thủ tướng lúc đó là Nguyễn Tấn Dũng cho phép UBND thành phố phê duyệt điều chỉnh dự án vào tháng 8/2011. Nhưng lúc này chính sách đã thay đổi, dự án thuộc diện phải trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư. Hiện, tổng mức đầu tư dự án vẫn chưa được cơ quan có thẩm quyền.^[7]

Dự án dự kiến hoàn thành xây dựng vào năm 2017 và đưa vào khai thác vận hành năm 2018. Nhưng đến năm 2018, dự án mới thi công được 70% khối lượng nên thời gian đi vào hoạt động dự kiến từ cuối năm 2019 đến đầu năm 2020.^[8] Sau thời gian dài trì hoãn đến ngày 22 tháng 12 năm 2024 tuyến số 1 đã chính thức chạy thương mại và miễn phí vé cho hành khách đến 20 tháng 1 năm 2025.

Để vận hành đúng kế hoạch năm 2020, trong giai đoạn 2016–2020 dự án cần khoảng 28.000 tỷ đồng. Tuy nhiên vào tháng 4, Bộ Kế hoạch và Đầu tư quyết định chỉ bố trí kế hoạch vốn ODA nguồn ngân sách trung ương cho dự án là 7.500 tỷ đồng – dự án thiếu đến 20.500 tỷ. UBND TP HCM đã 4 lần tạm ứng tiền (tổng cộng 3.300 tỷ) để Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM thanh toán cho các nhà thầu, chi trả cho nhân viên.

Bị nợ tiền kéo dài, hồi tháng 11, ông Umeda Kunio (Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam) đã gửi văn bản cho Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân, đề nghị lãnh đạo thành phố chỉ đạo giải quyết số tiền chậm thanh toán cho đơn vị thi công, tư vấn đã lên hơn 100 triệu USD, cảnh báo nếu đến cuối tháng 12 mà các vấn đề này không được giải quyết, dự án sẽ buộc phải ngừng thi công.^[8]

Ban quản lý đường sắt đô thị thành phố Hồ Chí Minh cho biết, vào đầu tháng 3/2015 người dân sẽ được vào tham gia, góp ý về kiểu dáng, màu sắc... của tàu metro. Thời gian tham quan kéo dài trong ba tháng. Sau đó, Ban quản lý đường sắt đô thị thành phố sẽ tổng hợp ý kiến, tiếp thu và đề xuất với nhà chế tạo theo yêu cầu của người dân.

Nhận xét về mô hình đầu máy toa xe metro, Ban quản lý đường sắt đô thị cho rằng thiết kế ngoại thất thể hiện hình ảnh hiện đại của đoàn tàu metro này. Màu xanh da trời được lựa chọn cho tàu để thể hiện một vẻ ngoài tươi trẻ và dễ chịu trong điều kiện môi trường của Việt Nam.^[9]

Tàu có sức chứa tối đa 930 hành khách, gồm 147 chỗ ngồi và 783 chỗ đứng, với mật độ hành khách đứng là 8 người/m². Tay vịn, móc nắm được lắp đặt trong toa xe để đảm bảo an toàn cho hành khách. Trên toa tàu còn bố trí thêm vị trí và thiết bị hỗ trợ cho người khuyết tật (đi xe lăn).

Về toa xe, bao gồm:

• 3 toa xe giai đoạn đầu (đã về đến depot Long Bình ngày 10/10/2020)^[10]
• 6 toa xe giai đoạn cuối

Điểm đầu của tuyến tại chợ Bến Thành, đi ngầm 2,6 km từ ga Bến Thành đến ga Nhà hát Thành phố và ga Ba Son tại khu đô thị Vinhomes Golden River sau đó đi trên cao 17,1 km theo rạch Văn Thánh rồi đi ngang qua sông Sài Gòn rồi chạy dọc theo xa lộ Hà Nội và kết thúc tại ga cuối Suối Tiên, ngay phía trước Bến xe Miền Đông mới.

Từ quy hoạch năm 2024, tuyến 1 sẽ kéo dài thêm đoạn từ ga Bến Thành đến Depot An Hạ với lộ trình bổ sung từ điểm đầu tại khu vực gần kênh An Hạ thuộc xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh. Từ đó đi học theo đường Thanh Niên rồi rẽ trái đi song song với đường Trần Hải Phụng đến Vĩnh Lộc B, sau đó tuyến đi thẳng đến ngã ba Mã Lò - Lê Văn Qưới rồi đi dọc theo các tuyến đường Lê Văn Qưới, Hòa Bình, Ông Ích Khiêm, Lãnh Binh Thăng, Ba Tháng Hai và Lý Thái Tổ đến Ngã Sáu Cộng Hòa. Từ nút giao này đi dọc theo một phần của tuyến 3A cũ qua chợ Thái Bình để đến ga Bến Thành.^[3]

Gồm 14 nhà ga:

Ký hiệu ga	Tên ga		Khoảng cách (km)		Trung chuyển		Vị trí
	Tiếng Việt	Tiếng Anh	Giữa các nhà ga	Từ ga Bến Thành	Tuyến metro	Tuyến xe buýt	Tỉnh thành	Quận/Thành	Phường
L101	Bến Thành	Ben Thanh	-	0,0	L2 (đang xây dựng) L3A (trên kế hoạch) L4 (trên kế hoạch)	1, 3, 4, 13, 18, 19, 20, 28, 31, 34, 36, 38, 39, 44, 45, 52, 53, 56, 61-6, 65, 69, 75, 86, 88, 93, 102, 109, 152, 155, 156, D4	TP. Hồ Chí Minh	Quận 1	Phạm Ngũ Lão
L102	Nhà hát Thành phố	Opera House	0,6	0,6		155, DL01, DL02			Bến Nghé
L103	Ba Son	Ba Son	1,7	2,3	T (trên kế hoạch)	11, 30, 44, 53, 56, 88, 155
L104	Công viên Văn Thánh	Van Thanh Park	1,2	3,5		159, 160		Bình Thạnh	Phường 22
L105	Tân Cảng	Tan Cang	0,9	4,4	L5 (trên kế hoạch)	30, 53, 56, 158, 160, 161			Phường 25
L106	Thảo Điền	Thao Dien	1,1	5,5	M2 (trên kế hoạch)	6, 10, 30, 43, 52, 53, 55, 56, 60-3, 67, 72-1, 104, 150, 157		TP. Thủ Đức	Thảo Điền
L107	An Phú	An Phu	1,0	6,5		6, 10, 11, 30, 52, 53, 55, 56, 60-3, 67, 72-1, 104, 150, 153, 154
L108	Rạch Chiếc	Rach Chiec	1,7	8,2		99, 154			An Phú
L109	Phước Long	Phuoc Long	1,5	9,7		6, 10, 30, 52, 53, 55, 56, 60-3, 67, 99, 104, 150			Trường Thọ
L110	Bình Thái	Binh Thai	1,3	11,0		6, 10, 30, 52, 53, 55, 56, 60-3, 67, 99, 104, 150, 162, 163, 168, 169
L111	Thủ Đức	Thu Duc	1,8	12,8		10, 30, 52, 55, 60-3, 67, 104, 150, 162, 168			Bình Thọ
L112	Khu công nghệ cao	High Tech Park	2,4	15,2		6, 8, 10, 30, 52, 60-3, 67, 76, 150, 164, 165, 167			Linh Trung
L113	Đại học Quốc gia	National University	1,5	16,7		8, 10, 19, 30, 33, 52, 53, 60-1, 60-2, 60-3, 67, 76, 93, 99, 150, 164, 166
L114	Bến xe Suối Tiên	Suoi Tien Terminal	3,0	19,7	L1 Tuyến 1 kéo dài (trên kế hoạch)	55, 56, 60-1, 60-2, 60-3, 67, 76, 93, 150	Bình Dương	TP. Dĩ An	Bình Thắng

Depot^[a] của tuyến 1 Bến Thành – Suối Tiên được đặt tại phường Long Bình, thành phố Thủ Đức với diện tích khoảng 27,4 ha. là khu trung tâm điều khiển và bảo dưỡng tàu tuyến 1 đến năm 2040.^{[cần dẫn nguồn]} Bao gồm các tòa nhà vận hành và bảo dưỡng; xưởng chính bảo dưỡng tàu; các cơ sở hạ tầng bảo dưỡng các thiết bị khác của đường ray, hệ thống điện, tín hiệu, thông tin liên lạc; bãi đỗ tàu; trạm vệ sinh tàu; mạng lưới đường nội bộ bên trong và bên ngoài khu vực; và khu văn phòng.

• 110 km/h ở phần trên cao
• 80 km/h ở phần ngầm
• 35 km/h ở khu vực đường vào nhà ga
• 25 km/h ở nhà ga

Khi đưa vào vận hành thương mại, tuyến đã miễn phí vé cho người dân trong 30 ngày đầu, từ 22/12/2024 đến 20/01/2025^[12].

Mức giá vé cho tuyến số 1 đã được cố định như sau:

Trong tuần đầu vận hành, Tuyến 1 đã phục vụ tổng cộng 707.161 lượt hành khách, với ngày cao điểm là Thứ Bảy, 28/12/2024, đạt 175.456 lượt. Riêng lượng hành khách trong ngày này đã lớn hơn tổng lượt khách của Tuyến 2A tại Hà Nội trong tuần đầu vận hành (165.824 lượt).^[15]

Ngày 10 tháng 11 năm 2020, tại trụ P14-10, phát hiện gối dầm cầu cạn bị rơi khỏi vị trí lắp đặt làm hỏng đường ray phía trên, nguy cơ ảnh hưởng tuổi thọ công trình cũng như an toàn chạy tàu. Theo chủ đầu tư là Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR), gối cao su (gối trái theo hướng từ Bến Thành đi Suối Tiên) sử dụng cho dầm cầu cạn tại vị trí trụ P14-10 (dầm đã lắp 4 năm trước) bị rơi khỏi vị trí đá kê gối "không rõ nguyên nhân". Việc này khiến đường ray đã lắp phía trên hư hỏng, bung khỏi các bu-lông liên kết với hệ thống đỡ ở dưới; bê tông đệm đường ray ở vị trí này bị nứt. MAUR đánh giá sự cố có nguy cơ gây nứt vỡ cục bộ gối dầm khi chịu tác động. Đặc biệt cả đoạn dầm hoàn thiện sẽ chịu sự uốn xoắn bởi lực phân bổ không đều khi gối cao su rơi ra ngoài, dẫn đến phần đáy, thành dầm chữ U, nhiều khả năng cũng bị nứt. Việc này bị cho làm giảm khả năng chịu lực, ảnh hưởng tuổi thọ công trình và nguy cơ mất an toàn khi đoàn tàu chạy.^[38] Qua rà soát, MAUR phát hiện 2 gối lắp trên công trình nhẹ hơn 9 kg so với hồ sơ thiết kế, và vật liệu thép dùng cho gối cầu không đúng quy định hợp đồng.^[39] MAUR cho rằng tổng thầu (Liên danh Tư vấn chung (NJPT) và Liên danh Sumitomo – Cienco 6 (SCC)) có dấu hiệu chối bỏ trách nhiệm, kéo dài sự việc.^[4]

Ngày 2 tháng 4 năm 2021, phát hiện thêm bốn gối cầu bị sự cố. Bốn gối cầu nằm ở vị trí trụ P9-05 đoạn cầu cạn VD19 và trụ P11-06 đoạn cầu VD11, thuộc gói thầu CP2 (đoạn trên cao và depot) tuyến Metro số 1. Các gối bị xê dịch khỏi đá kê 7–11 mm. Trong số này, hai gối sản xuất từ nhà máy Megaba (Hàn Quốc), còn lại từ nhà máy Kawakin (Nhật Bản). Chưa rõ nguyên nhân bốn gối dịch chuyển. Việc tiếp tục xảy ra sự cố, cùng hai gối bị phát hiện trước đó khiến MAUR nhận định sự dịch chuyển gối lệch khỏi đá kê "có tính chất hệ thống". MAUR yêu cầu khẩn trương làm rõ nguyên nhân nhằm giảm tối đa ảnh hưởng, thiệt hại công trình. Do công trình chưa bàn giao nên liên danh Sumitomo – Cienco 6 (SCC – đơn vị phụ trách gói thầu) phải chịu trách nhiệm về các vấn đề trên.^[40]

Vào khoảng 18:30, ngày 26/12/2024, đoàn tàu mang số hiệu 1700 xuất phát từ ga Bến xe Suối Tiên đến ga Bến Thành đã tạm dừng tại ga Ba Son để kiểm tra kỹ thuật. Nguyên nhân ban đầu được xác định là do lỗi tín hiệu trong hệ thống điều khiển tàu; nhân viên vận hành phát hiện một số chi tiết tín hiệu không khớp với quy trình và chỉ dẫn kỹ thuật. Một số hành khách không chờ đợi được nên đã rời khỏi ga, tìm phương tiện khác để di chuyển. Đội ngũ kỹ thuật đã nhanh chóng xử lý, và đoàn tàu tiếp tục hành trình sau khoảng 10 phút.^[41]

Chiều ngày 27/12/2024, TP.HCM hứng chịu cơn mưa lớn trái mùa kèm dông lốc và sấm sét. Vào khoảng 17:25, hệ thống bảo vệ an toàn điện của tuyến kích hoạt, khiến MAUR và Công ty TNHH MTV đường sắt đô thị số 1 TP. HCM (HURC1) tạm dừng vận hành tuyến, đưa các tàu về các ga để kiểm tra toàn bộ hệ thống và đảm bảo an toàn cho hành khách, đồng thời nhân viên nhà ga hỗ trợ và trấn an hành khách trong thời gian chờ đợi. Sau khi xác nhận không có bất thường, hệ thống tuyến hoạt động trở lại lúc 19:05.^{[42][43][44][45]}

Trưa ngày 03/01/2025, vận hành tuyến gặp bị gián đoạn khi một đoàn tàu dừng tại Ga Phước Long chưa thể rời ga. Sự cố này khiến đoàn tàu ở Ga Rạch Chiếc, nhà ga trước đó, phải chờ đợi. Theo đại diện HURC1, đơn vị vận hành tuyến, nguyên nhân là do cửa chắn ke tại Ga Phước Long gặp lỗi, chưa thể đóng lại. Sau khoảng 20 phút tạm dừng để xử lý sự cố, đoàn tàu tại 2 nhà ga đã tiếp tục lộ trình.^[46]

• 
  Ga Đại học Quốc gia

• 
  Ga Đại học Quốc gia, tầng 1

• Hệ thống giao thông Việt Nam
• Đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh
• Siêu dự án

1. ^ tiếng Pháp: dépôt, phát âm tiếng Pháp: ​[de.po], phiên âm: "đề-pô", là nơi tập kết tàu để bảo dưỡng, sửa chữa, thực hiện các tác nghiệp kỹ thuật khác, trích khoản 8, điều 3, luật Đường sắt, Luật số: 06/2017/QH14